Stres nedir?
Stres; kişinin baş edemeyeceği ve çok zorlandığını düşündüğü durumlarda verdiği tepki, cevaplar ve davranışların tümü olarak tanımlanır. Neyin, hangi olayın kişi tarafından baş edilip edilemeyeceği değişebilir. Koronavirüs pandemisi, daha önce bilinmeyen, hızla yayılan ve tedavisi belirsiz olan Covid-19 hastalığıyla sağlığı tehdit eden ve belirsizlik içeren bir süreçtir. Tam da bu süreçte; belirsizlik, can sağlığı tehdidi, kendimizi güvenli hissettiğimiz çevrenin tehditler içerdiğini düşünmek, güvenlik duygusunun kaybı yaşarız. Bütün bunlar ile baş edemeyeceğimizi düşünmeye başladığımızda stres ortaya çıkar.
‘Unut gitsin’ demeyin!
Bireyin uzun süreli çaresizlik, üzüntü, kaygı ve endişe duyguları yaşamasının bağışıklık sistemini zayıflattığı, daha kolay hastalıklara yakalanma eğilimi yarattığı bilinir. Bu yüzden koronavirüs dönemini olabildiğinde sakin atlatabilmek için stresle başa çıkabilmeliyiz. Bunun içinde öncelikle kültürel olarak çok kullanılan “Sorunları düşünme, unut gitsin” gibi yaklaşımı kabul etmeyip, sorun çözmeye yönelmeliyiz.
Stresin sebebi nedir?
Öncelikle kendimize dönüp şu soruyu sormalıyız: Başa çıkamayacağımızı düşündüğümüz şey nedir?
- “Ben veya sevdiklerim hastalanırsa…”
- “Sevdiklerimi kaybedeceğim” endişesi taşımak
- “Evde nasıl vakit geçiririm?”
- Yaşanacak ekonomik sıkıntılar
- Çevrede, sosyal medyada duyduğumuz bazı düşünceler: “Hiçbir şey eskisi gibi olmayacakmış”, vb gibi söylemler.
Bir şeyi yapmadan önce mutlaka düşünün!
Bizi endişeye sürükleyen düşünceleri belirlersek, bu sorulara cevaplar da üretmeye başlayabiliriz. “Ben ve sevdiklerim hastalanırsa…” düşüncesi zihnimizi çok meşgul ediyorsa, bu düşünceden kaçmak yerine bu düşünceye bir cevap bulmalıyız. Örneğin; kendimizi ve çevremizi hastalıktan korumak için önlemler alıp, bunları uygularsak hastalanma olasılığımızı azaltabiliriz. Bu cevap bizi biraz sakinleştirebilir. O halde hangi tedbirleri alacağımızı düşünelim. Yakınları kapıdan görüp, maske takmak, görüşmelerde yakın mesafede olmamak gibi gerekli tüm tedbirler alınmalı. Ancak bazı kişilerin zihni korunma tedbirleri ile o kadar meşgul olur ki ne kadar aşırıya kaçtığının farkında olmaz. Örneğin; evden dışarıya çıkılmadığında bile evdekilerin yarım saatte bir el yıkamaları. Bir davranış yapılmadan önce mutlaka durup düşünülmeli! Tek başınıza sizi huzursuz eden bu düşüncelerle baş edemiyorsanız, başkalarıyla bunu paylaşın, konuşun veya bir uzmandan yardım alın.
Stresi siz yönetin
- TV, telefon ve bilgisayarda çok fazla zaman geçirmeyin ki yanlış bilgi virüsüne çok fazla maruz kalmayın.
- Sohbet içeriklerinde hastalık konusuna fazla yer vermeyin.
- Mizahı kullanın. Ancak karşınızdakileri incitmeyin.
- Daha önce yapamadığınız, ertelediğiniz işlere vakit ayırın: Dolap düzenleme, ihtiyaç fazlalarını ayıklama, online eğitimlere katılma, vb.
- Covid-19 hastalığı ile ilgili güvenilir kaynakları belirleyin.
- Kendinize vakit ayırın. Hayatınızı film eleştirmeni gözüyle gözden geçirin (yaptığınız seçimleri gözden geçirme, yaşanan yer, yapılan iş, kurulan ilişkilerin samimiyetini inceleme gibi…)
- Hayatınızdaki öncelikleri gözden geçirin.
- Aile bireyleri ile kaliteli vakit geçirin. Onların sohbetlerini dinleyin ve paylaşımlarda bulunun.
- Yaşlılarla ve dostlarınızla telefon görüşmeleri yapın.
- Evde basit egzersizler yapın.
Ritüeller güven duygusu verir
Koronavirüs pandemisi, belirsizlik yaratarak güven duygumuza zarar verdi. Koronavirüs sürecinde ritüellere uyun. Koronavirüs döneminden önce hayatınızda yer alan ritüelleri elinizden geldiğince yapın ya da yaratıcı olun. Kahvenizi deniz karşı içemiyor olabilirsiniz ama bunun yerine cam kenarında, varsa çiçeklere karşı kahvenizi için ve hayal kurun. Saç ve kıyafet gibi kişisel bakımınıza özen gösterin. Uyku saatlerinizi değiştirmeyin. Ritüeller hayatımıza tekrar düzen, kararlılık ve güven duygusunu getirir. Unutmayın daha önce de stresle karşılaştınız ve bununla başa çıkacak çözümler ürettiniz. Bunu yine yapabilirsiniz. Önemli olan SAĞLIKLI ÇÖZÜMLER üretebilmek.
