Hangi Anal Hastalıklar Nasıl Tedavi Edilir?
Makat ve kalın bağırsakta görülen anal hastalıklar, kolonoskopi gibi çeşitli tetkiklerle saptanıyor. Bazı durumlarda ilaç bazı durumlarda cerrahi yöntemlerle anal hastalıklar tedavi edilebilir. İşte merak edilen anal hastalıklar ve tedavi şekilleri…
Anal Kaşıntı Nedir?
Anal pruritus (kaşıntı) makat bölgesinde genellikle kronik olarak görülen bir anal hastalıktır. Bu sorun, bazen kıl kurdu gibi parazitler ya da ‘psoriasis’ gibi bazı deri hastalıklarına bağlı olarak, bazen de hemoroidal hastalık, anal fissür, Crohn hastalığı, anal bölge kanserleri gibi sorunlara ek olarak gelişebilir. Makatta kaşıntı ile birlikte sık olarak makat etrafında kızarıklık, sulanma, ağrı, yanma ve makat derisinde kalınlaşma, sertleşme gibi belirtiler gösterebilir.
Anal Kaşıntı Tedavisi
Altta yatan olası nedenlere ve deri dokusunda yarattığı bozulmalara göre hastalığın şiddeti saptanır. Anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi, dışkı analizi, deri biyopsisi ya da alerji testi gibi çeşitli tanı yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir. Tedavide öncellikle, parazit gibi altta yatabilecek unsurlar aranır. Altta bu tür bir unsur saptanamadığında diğer testlerin sonuçlarına göre çok yönlü bir tedavi stratejisi uygulamak gerekir. Bunların arasında; özel diyet, banyo, pomat uygulaması, gerekirse mantar tedavisi, metilen mavisi enjeksiyonu gibi uygulamalar bulunur.
Dışkı Kaçırma Nedir?
Kişinin istemsiz olarak ya da kontrol edemediği gaz ya da dışkı kaçırmasına anal inkontinans denir. Araştırmalar toplumun yüzde 1-18’i ve kadınların yüzde 4-24’ünün bu hastalıktan etkilendiğini gösteriyor. Özellikle 65 yaş sonrası bu oran artar. Dışkı kaçırma nedenleri çok olsa da günümüzde en fazla doğum travmaları sonucunda anal inkontinans, doğum sonrası ilk 6 ayda ya da uzun yıllar sonrasında gelişebilir. Bunun dışında makat bölgesindeki cerrahileri, diyabet, bazı nörolojik hastalıkların yanı sıra omurilik hastalıklarında ya da omurilik ameliyatları sonrasında da görülebilir.
Dışkı Kaçırma Tedavisi
Anal inkontinans tedavisinde dış kas tabakasından geçirilmiş ameliyatlar ya da doğum travmasına bağlı büyük bir kesilme/yırtılma varsa, bu kasın cerrahi olarak onarılması gerekir. Bunlar teknik olarak özellikli ameliyatlar şeklinde nitelendirilir.
Pelvik Ağrı ve Fonksiyon Bozuklukları
Pelvik taban denildiğinde leğen kemiğinin alt destek tabanı ifade edilir. Bu bölge birçok kas grubundan oluşur. Bu kaslarda çeşitli nedenlerle sorunlar ortaya çıkabilir ve bunun sonucunda idrar ve dışkılama fonksiyonları da bozulur. Bu bozukluklar, yer aldığı kısma ve kasların işlev yapamamasına göre çeşitlenir. Dışkılama fonksiyon bozuklukları içinde yer alan en önemli bozukluklar; pelvik dissinerji (uyumsuzluk), levator sendromu, proktalgia fugaks (anorektal gece ağrısı) ve koksigodini olarak gösterilir. Aynı bölgede olsa bile birbirinden farklı özellikleri olan bu sorunların tanı ve tedavi yöntemleri de farklılaşır.
Pelvik Dissinerji Nedir?
Pelvik dissinerji, dışkılama sırasında pelvik taban kaslarının gevşemesinin tam gerçekleşmemesi sonucu ortaya çıkar. Soruna, özellikle genç kadınlarda sık rastlanır ve yanlış bir bağırsak alışkanlığı refleksi geliştirilmesiyle ilgili olduğu düşünülür.
Pelvik Dissinerji Tedavisi
Tedavide biofeedback (yeniden bağırsak eğitimi) yönteminden faydalanılır. Audiovisual biofeedback, EMG biofeedback gibi yöntemler genellikle hızlı iyileşmeye yardımcı olur. Biofeedback ile cevap alınamayan olgularda makat çevresine botoks kullanılabilir.
Levator Sendromu Nedir?
Levator spazmında kişi, anal bölgede ve derininde şiddetli ağrı ataklarıyla gelen bir rahatsızlık hisseder. Ağrı çoğunlukla makatın sol yanında hissedilir ve şiddeti nedeniyle kişiyi uykudan uyandırabilir. Bağırsak aktivitesinden bağımsız olmakla birlikte defekasyon (dışkılama) ile artış gösterebilir.
Levator Sendromu Tedavisi
Levator sendromu tedavisinde, sıcak oturma banyoları önerilir. Yine düşük dozlu bazı kas gevşetici ve yatıştırıcı ilaçlar önerilebilir. Daha ciddi ve tedavisi uzun süren kişilerde ise elektro-galvanik akım, genel anestezi altında levator masajı, levator kasına steroid enjeksiyonu, biofeedback veya botoks enjeksiyonu tedavi amaçlı uygulanır.
Proktalgia Fugaks Nedir?
Proktalgia fugaks, levator sendromunun diğer bir şekli olarak tanımlanır. Ağrı tipik olarak ani ve genellikle geceleri, kişiyi uyandırarak başlar. Kramp tarzındaki bu anorektal ağrı masaj, defekasyon ve sıcak banyo ile azalır.
Proktalgia Fugaks Tedavisi
Levator sendromu ile benzer gelişim mekanizmasına sahip olduğu için benzer şekilde tedavi edilir. Bu ağrı sendromları ile benzer başka ağrı çeşitleri de gözlenebilir.
Koksigodini Sorunu
Koksigodini, kuyruk sokumu bölgesinde ağrı ve spazm ile kendini gösteren bir hastalıktır. Antidepresan kullanımıyla kişilerin çoğunda ağrı kaybolur.
Koksigodini Tedavisi
Bu dönemde tedavi ağrı kesiciler ve sıcak uygulama ile desteklenir.
Anal/Perianal Siğil Nedir?
Bir tür virüs grubunun anal ve makat çevresi bölgeye bulaşmasıyla ortaya çıkar. Zamanla çoğalan virüsler, pembe renkli ve karnabahara benzeyen yapıda kümelenmiş bir siğil topluluğu oluşturur. Anal siğillere tıpkı genital siğilde olduğu gibi insan papilloma virüsü (HPV) neden olur. Makatta şişlikler oluşur. Bunun yanı sıra kaşıntı, kanama, sümüksü (mukuslu) akıntı, ıslaklık hissi gibi belirtiler görülür.
Anal Siğil Tedavisi
Tedavide ilaç, cerrahi (ultrasonik dissektör), lazer gibi yöntemler kullanılır. Ayrıca lokal tedaviyle birlikte, uygun bağışıklık tedavilerinin (immunoterapi) bütünsel olarak belirlenip uygulanması önerilir. Çeşitli ilaçlar, koterizasyon, kriyoterapi, cerrahi eksizyon, infrared, lazer gibi çeşitli yöntemler de kullanılır.
