Yüksek topuklar halluks valgusa davetiye çıkarıyor!
Basit bir yapısı olduğu düşünülse de ayaklarda 26 kemik, birçok bağ ve hareketi sağlayan tendonlar yer alıyor. Bacaktan gelen kaslar, içsel küçük kas gruplarıyla birlikte bu mekanizmanın ideale yakın çalışmasını sağlıyor. Ayağın yere her basışında önce topuk, sonra ayağın yan tarafından öne doğru dağılarak itmeyle beraber adım oluşuyor. Bu şekilde işleyen mükemmel mekanizmada ortaya çıkan herhangi bir bozukluk ise hastalık olarak ortaya çıkabiliyor. Ayaklarda sıklıkla görülen sorunların başında halluks valgus yani bunyon hastalığının geldiğini belirten Acıbadem International Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Sezgin Sarban, “Ayak başparmağının dışarı doğru dönmesi ile birlikte birinci tarak kemiğinin iç kısmında çıkıntı oluşturmasına ‘halluks valgus’ deniyor. Ayağın birinci parmağında meydana gelen bu deformite; hastalarda ayakkabı giymede zorluğa, başparmaklarda ise çeşitli hareket kısıtlıkları ile ağrıya yol açıyor. Hastalığın tanısındaki altın standart ise X-Ray görüntülemesi” diyor. Bununla; birinci ve ikinci tarak kemikler arası açı, birinci tarak kemiği ve birinci parmak arası açı ile eklemin uyumluluğu ve eklemde kireçlenme varlığı değerlendiriliyor.
Ne tür sorunlar görülüyor?
Halluks valgusun görüldüğü kişiler, yürümede ve koşmada zorlanabiliyor. Birinci parmak eklemi hareketlerinde kısıtlılık olabiliyor. Ayakkabı giyildiği an ayaklara huzursuzluk veriyor.
Kimler risk altında?
Hastalığın ortaya çıkışında genetik geçiş rol oynuyor. Ayrıca düz tabanlık, kilo sorunu ve romatizmal problemi olan kişilerde de sıkça görülüyor.
Neden oluşuyor?
Hastalığın ortaya çıkmasında, iki etken önemli! Bunların ilki içsel yani insanın kendisine ait sebepler iken diğeri de dışsal sebepler. Özellikle ön tarafına doğru daralan, 6-7 cm’den daha yüksek topuklu ayakkabılar giymek bu hastalığı tetikliyor. Çünkü vücudun bütün yükü ön tarafa yani parmaklara iletiliyor. Eğer kişinin genetik yatkınlığı yani bağ dokularında gevşeklik varsa hastalık kaçınılmaz olarak ortaya çıkıyor.
Ne tür şekil bozuklukları ortaya çıkıyor?
İkinci parmağın alanını işgal ederek, çekiç parmak deformitesine neden olabiliyor. Ayak serçe parmağı ile beşinci tarak kemiğinin oluşturduğu eklemde, eklemin diziliminin bozulması sonucunda ortaya çıkan “bunionette” beşinci parmak çıkıntısı olarak da tanımlanıyor. Morton nöroma, üçüncü ve dördüncü parmağın arasında bulunan sinirin sıkışması ile kalınlaşmasını ifade ederken; iki parmağın birbirinin üzerine çıkmasıyla oluşan küçük parmak deformiteleri de diğer şekil bozukluğu oluyor.
Nasıl tedavi ediliyor?
Halluks valgusun tedavisindeki öncelik, hastanın beklentilerine göre bir yol çizebilmek! Hastanın ağrı gibi yakınmaları yoksa, aktivitelerini yapabiliyorsa müdahale etmeye gerek kalmıyor. Doğru ayakkabıları seçmek, basma kusurunu engellemek için taban, parmak üzerindeki çıkıntıyı korumak içinse silikon aparatlar kullanmak hastalığı geriletmese de ilerlemesine engel oluyor.
Ne zaman ameliyat gerekiyor?
Eğer hastanın ağrıları bitmek bilmezse, yaşam kalitesi olumsuz etkilenirse ve deformite ilerlerse cerrahi tedaviye geçiliyor. Bir hastanın halluks valgus nedeniyle ameliyat olmasını gerektiren belli başlı faktörler bulunuyor. Bunlar; hastanın ayağında oluşan deformenin açısı ve deformeye eşlik eden şekil bozuklukları olarak belirtiliyor.
Egzersizi ihmal etmeyin!
Her ne kadar biz aksini düşünsek de ayaklarımızın taşıyabildiği bir yük miktarı var. Bu da vücut kitle indeksinin orantılı olmasını gerektiriyor. Kilo kontrolüne dikkat etmenin yanı sıra egzersizin de önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Sarban, “Sağlıklı ayaklar için haftanın en az iki-üç günü kasların güçlenmesine yönelik olarak spor yapılması gerekiyor. Bunda doğru ayakkabı seçimi de önem taşıyor” diyor.
Biliyor muydunuz?
Amerikan Profesyonel Basketbol Ligi NBA’de, birinci parmağı kuvvetlendirmek amacıyla oyunculara çıplak ayakla özel zeminlerde antrenman yaptırılıyor.
