Ayakta Çalışmanın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Pozisyon Değiştirmek
Ayakta çalışan bireylerin sağlığı için uygulanabilecek tüyolardan biri pozisyon değiştirmek olabilir. Çok uzun süreler boyunca aynı pozisyonda kalmak genel sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir. Söz konusu pozisyon ayakta durulan bir pozisyonsa bu durum kanın ayak bileklerindeki damarlarda birikmesine yol açabilir. Bu birikim varis oluşumu gibi sağlık problemlerine yol açabilir. Düzenli olarak pozisyon değiştirmek sabit duran ve katılaşan kasların hareket esnasında gevşemesine olanak sağlar.
Düzenli Egzersiz Yapmak
Ayakta çalışanların sağlığını koruyabilmesi için düzenli egzersiz yapmayı es geçmemesi gerekir. Egzersiz yapmak bir insanın daha güçlü kaslara ve daha sağlıklı bir duruşa sahip olmasına yardımcı olabilir. Bu yüzden ayakta çalışan bireylerin düzenli bir şekilde egzersiz yapmaları ve bunu alışkanlık haline getirebilmeleri önemlidir.
Mola Vermek
Çalışma hayatında veya bir iş esnasında molalar vermek fiziksel ve psikolojik sağlık açısından önemli olabilir. Kısa veya uzun vadeli molalar vermek özellikle ayakta çalışan ve gün içinde fazlaca efor sarf eden bireyler için gereklidir. Ayakta çalışma esnasında verilen molalar sayesinde kasların dinlenmesine de olanak sağlanır.
Esneme Hareketleri Yapmak
Çalışma esnasında ara sıra esneme hareketlerini yapmak katılaşan kasların gevşemesine yardımcı olur. Hem alt hem üst vücut için uygulanacak esneme hareketleri sayesinde ayakta çalışan bireylerin kas ağrıları gibi olumsuz durumların önüne geçmesi mümkün olur.
Postüre Dikkat Etmek
Ayakta çalışan bireyler yorgunluk gibi nedenlerden dolayı doğru duruş pozisyonlarını korumakta zorlanabilirler. Yanlış duruşlar omurga sağlığını etkileyerek istenmeyen sağlık problemlerinin yaşanmasına yol açabilir. Bu yüzden ayakta çalışırken bile doğru şekilde durmaya ve omurgayı zorlamamaya özen göstermek gerekir.
Medikal Ayak Bakımı Yaptırmak
Medikal ayak bakımında bireyin ayak şekli ve tıbbi ihtiyaçları dikkate alınarak gerekli adımlar dikkatle uygulanır. Bu bakımda ayağın ölü ve sertleşmiş deriden arındırılması gibi işlemlere başvurulabilir. Aynı zamanda medikal ayak bakımı esnasında bireye ayak sağlığı için yapması gerekenler hakkında bilgi verilebilir.
Sağlıklı Beslenmek
Sağlıklı ve dengeli beslenmek daha enerjik olmak anlamına gelir. Bu enerji ayakta çalışma esnasında sarf edilen efor için gereklidir. Bununla birlikte potasyum ve magnezyum açısından zengin yiyecekleri tüketmek oluşabilecek kas spazmlarını ve krampları önlemeye yardımcı olabilir.
Yeterli Su İçmek
Yeteri kadar su içmek kas sağlığı da dahil olmak üzere birçok konuda fayda sağlar. Kas kütlesinin yaklaşık %76'sı sudan oluşur. Kas güçsüzlüğü gibi problemler kaslardaki su oranının azalması sonucunda ortaya çıkabilir. Kas kütlesinin korunması özellikle ayakta çalışan bireyler için önemli olabilir. Yeteri kadar su içmek kas kütlesinin korunması ve kas sağlığıyla ilgili problemlerin yaşanmaması açısından fayda sağlar.
Uygun Bir Masa ya da Tezgah Kullanmak
Ayakta çalışma sırasında bir masa ya da tezgah kullanıldığı durumlarda bu masanın ya da tezgahın bireyin boyuna uygun olmaması postür bozukluklarına yol açabilir. Bu yüzden ayakta çalışan bireylerin sağlığı için bireyin boy uzunluğuna uygun olabilecek şekilde ayarlanabilen masaları ya da tezgahları tercih etmek gerekir.
Varis Çorabı Kullanmak
Kompresyon çorabı olarak da bilinen varis çorabı kan dolaşımını iyileştirerek ayak bileklerinde kan birikmesine engel olabilir. Bununla birlikte kas yorgunluğunu azaltmaya da yardımcıdır. Varis çorabı özellikle ayakta çalışan ve dolaşım sistemi konusunda problem yaşayan bireylerin işine yarayabilir.
Ayakta Çalışmanın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Ayakta çalışmanın sağlık üzerindeki etkileri yorgunluk, duruş bozuklukları, kısa ve uzun vadeli riskler gibi birkaç başlık altında incelenebilir.
Duruş Bozuklukları ve Kas Yorgunluğu
Ayakta durmak için sırt ve bacak kaslarının aktif bir şekilde çalışması gerekir. Bu durum zaman içerisinde statik bir kasılmaya ve kas yorgunluğuna neden olabilir. Bununla birlikte ayakta çalışma esnasında yapılan bazı hareketler de postürü bozabilir ve duruş bozukluklarına sebebiyet verebilir.
Ayakta Çalışmanın Uzun Vadeli Riskleri
Ayakta çalışmak kısa vadede kas ağrıları ve kas krampları gibi olumsuz durumlara yol açtığı gibi uzun vadede de sağlık açısından birçok etki oluşturabilir. Ayakta çalışmanın uzun vadeli riskleri dolaşım sistemiyle kas ve iskelet sistemini etkilemesiyle ilişkilidir. Uzun süreler ayakta çalışmak şu sağlık problemlerinin meydana gelmesine neden olabilir:
- Topuk dikeni,
- Aşil tendiniti,
- Yüksek tansiyon,
- Kronik venöz yetmezlik,
- Bel kayması.
Sağlığı Korumak İçin Alınabilecek Önlemler
Ayakta çalışan bireyler bazı önlemler alarak sağlıkla alakalı istenmeyen durumların önüne geçebilirler. Bunlar arasında uygun çalışma alanları tasarlamak ve doğru ayakkabıyı seçmek sayılabilir.
Ortopedik Ayakkabı Seçimi
Ortopedik ayakkabı seçimi ayakta çalışan bireylerin ayak sağlığının korunmasına ve çalışma esnasında çok daha rahat hissetmelerine yardımcı olabilir. Ortopedik ayakkabı seçimi bireyin ayak şekline, ihtiyaçlarına ve çalışma koşullarına göre yapılmalıdır. Ayakta çalışan bireyler için çok ince ya da çok kalın tabanı olmayan, ayak kıvrımlarına uygun ve zeminin daha yumuşak hissedilmesine yardımcı olan bir ayakkabı ideal olabilir. Aynı zamanda uygun ayakkabı seçimi için ortopedi bölümünden bir doktorla görüşülebilir.
Ergonomik Çalışma Alanı Tasarımı
Ayakta çalışan bireyler ergonomik bir çalışma alanına ihtiyaç duyabilirler. Örneğin ayakta çalışan bireylerin çalışma alanlarında uygun bir sandalye ya da koltuk bulunması gerekir. Bu sayede bireyler mola verdiklerine düzenli aralıklarla oturabilirler ve kaslarını dinlendirebilirler. Ergonomik çalışma alanında bir monitör kullanılacaksa bu monitörün yükseklik ayarı olması da önemlidir. Monitör bireyin boyuna uygun şekilde ayarlandığında ekrana bakarken postür bozulması yaşanmaz.
Ayakta Çalışanlar İçin Duruş ve Hareket Alışkanlıkları
Doğru Duruş Nasıl Olmalıdır?
Ayakta çalışırken doğru bir duruşa sahip olmak için şunlara dikkat etmek gerekir:
- Omuzlar gevşek olmalı,
- Omurga düz bir şekilde hizalanmalı ve sırt düz olmalı,
- Kalça öne ya da arkaya eğilmemeli,
- Göz ve ekran arasındaki mesafe 45-60 cm arasında olmalı,
- Dirsekler 90° açıyla bükülerek varsa masa yüzeyiyle aynı hizada tutulmalı.
Düzenli Esneme ve Egzersiz Önerileri
Ayakta çalışan bireylerin esnemeye ve kasların rahatlamasına yardımcı olabilecek egzersizler şu şekilde sıralanabilir:
- Lunge: Bu egzersize ayaktayken başlanır. Bir bacakla öne doğru adım atarken diğer bacaktaki diz bükülür ve birkaç saniye beklenir. Sağ ve sol bacak için hareket tekrarlanır.
- Topuk Kaldırma: Bu egzersizde amaç parmak ucuna kalkmaktır. Topuk kaldırma egzersizini bir sandalye ya da koltuktan yardım alarak sırt ve kalça düz olacak şekilde tekrarlamak gerekir.
- Omuz Silkme: Omuz kaslarını germeye yardımcı olan bu egzersizde omuzları kulak hizasına gelecek kadar kaldırmak ve birkaç saniye boyunca böyle durduktan sonra rahat bırakmak gerekir.
