Ayak bileği burkulması tekrarlıyor mu?
Ayak burkulması hemen hemen herkesin başına gelir. Kışın karda veya buzda yürürken, yazın topuklu ayakkabıyla yürürken, spor yaparken, genelde erkeklerde de halı sahada maç yaparken ayaklarda burkulmalar olur. Ancak bu burkulmaları evdeki içeriğini bilmediğiniz kremlerle tedavi etmek doğru değil, muhakkak doktora gitmek gereklidir. Evde ecza dolabında bulunan, eskimiş krem veya jeller kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu kremlerin kişiye faydadan çok zararı olabilir; şişlik ve ağrınızı artırır ve iyileşme sürenizi geciktirebilir.
Ayak bir kez burkulduysa tekrarlayabilir
Ayak burkulması; kas gevşekliği olanlar, bağ yetmezliği tespit edilenler, ısınmadan spora başlayan amatör sporcular, yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlarda daha sık görülür. Burkulma, kişinin sıklıkla ayak bileğinin içeri dönmesi sonucunda ayak bileğindeki yan bağların yaralanması sonucu meydana gelir. Ayrıca daha az sıklıkta ayak bileği kemiklerinde kırıklar ve eklem yüzeyinde kıkırdak hasarı da ortaya çıkabilir. Önceden ayak bileği burkulmuş ve eksik tedavi görenlerde ikinci ve üçüncü kez ayak burkulmasının oranı daha yüksek görülür.
Ayak burkulmalarında yanlış krem tedaviyi zorlaştırır
Ortopedide tedavi amacı ile iki farklı tip krem kullanılır; ‘ısıtma’ etkili ve ‘ödem’ çözücü. Ayak burkulmalarının tedavisinde ise ödem çözücü kremler tercih edilir. Tedavi amaçlı olarak ödem çözücü krem verilirken, ısıtma etkili kremler ileri yaşlarda eklem kireçlenmelerinde kullanılır. Doktor tavsiyesi olmadan akut burkulmalarda ödem çözücü yerine ısıtıcı krem kullanıldığında bilekteki şişlik ve ağrı artar ve tedavi zorlaşır.
Kendiliğinden geçmesini beklemek yanlış
Burkulmalarda zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerekir. Bu dönemde yaralanmanın evresine bakılmadan buz uygulanmalı, en az 48 saat dinlenilmeli ve yere basılmamalıdır. Ayrıca ayak kalp seviyesinden aşağıda olduğunda kan basıncı artacağı ve zedelenen dokuya sıvı birikeceği için yatar pozisyonda ayakaltına yastık konulması gerekir. Böylelikle şişkinliğin artmasının ve ağrının önüne geçilebilir.
Ayak burkulması nasıl geçer?
Ayak bileği burkulmalarında öncelikle yaralanmanın ciddiyeti hakkında fikir sahibi olmak gerekir. Birçok burkulma için uygulanacak acil tedavi yöntemleri şunlardır:
- İstirahat
- Soğuk uygulama
- Elastik bandaj uygulaması
- Kompresyon
- Bacağı yüksek bir yere koyarak elevasyon oluşturmak
Aynı zamanda yaralanan bölgeyi ek hasarlardan korumak için koltuk değneği ve hafif ateller kullanılır. Soğuk veya buz uygulaması şişmeyi azaltacağı ve daha çabuk iyileştireceği için hemen uygulanması gerekir.
Ayak burkulması daha çok sporcularda görülür
Ayak bileği bağ burkulmaları sportif ve günlük yaşamda en sık görülen yaralanmalardır. Her gün 10 bin kişiden birisinin ayak bileği burkulabilir. Bunların en az yarısı ciddi burkulmalardır. Aynı zamanda bu tür yaralanmalar daha çok sporcularda görülür. Basketbol yaralanmalarının yüzde 45'i, futbol yaralanmalarının yüzde 30'u, atletizm yaralanmalarının yüzde 25'i ayak bileği ekleminde gelişir. Ayak bileğinde oluşan yaralanmaların yüzde 75'i bağ yaralanmasıdır. Bunların yüzde 85'i ise ayağın içe doğru burkulmasıyla yaşanabilir. Sporcular için koruyucu önlem alınmaması durumunda burkulmalar sık tekrarlayabilir. Böylelikle eklem kıkırdakları bozulur. Sonucunda da aktif sportif yaşam uzun süreli kesintiye uğrayabilir.
Ayak burkulması sadece bandaj ve ilaçla tedavi edilemez
Ayak burkulmasında 15 veya 20 dakikalık uygulamalarla, buz torbasını bir havluya sararak müdahale edilmesi önemlidir. Bu, duruma göre 1-3 gün sürebilir. Bu süreç içerisinde kesin tanı konulabilir. Yere basıldığında, yani yük verildiğinde ağrı olduğu sürece o bacak üzerine ağırlık vermemek gerekir. Rehabilitasyon, burkulmanın ciddiyetine göre 1-4 hafta sürebilir. Spora döndükten sonra bir süre tekrar burkulma riski yüksektir. Genellikle her bir ayak burkulması bir öncekinden daha kötüdür. Bu nedenle yeterli iyileşmeyi sağlamak için yaralanmadan sonraki hafta bandaj veya bileklik kullanılması uygun olabilir. Ayak bileği burkulması kötü bir yaralanma değildir. Ancak rehabilitasyon ile tedavi edilmesi gerekir. Sadece istirahat, bandaj ve ilaçla tedavi edilemeyebilir. Böyle bir tedavi yöntemiyle kronik ayak bileği gevşekliği oluşabilir.
