Ayak burkulmasına ne iyi gelir?
Ayak burkulması, eklem çevresindeki bağların, eklemin normal hareket açıklığı dışında ani zorlanması ile ortaya çıkan bir yaralanma türüdür. Ayak burkulmaları günlük hayatta olduğu gibi spor yaparken de ortaya çıkabilen en sık yaşanan yaralanmalardan biridir. Ayak burkulmalarında burkulan eklem dolaşımı engellemeyecek bir şekilde sıkıştırıcı bir bandajla sarılmalı, şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılmalı, soğuk uygulama yapılmalı, eklem hareket ettirilmemeli ve ayak üzerine basılmamalı. Bu uygulamalar yapıldıktan sonra mutlaka hastanın bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Ayak burkulması neden olur?
Sporcularda en sık yaralanan bölge olan ayak bileği, genellikle düşme sırasında eklemin normal sınırlarını aşmasına bağlı olarak ayak bileği bağlarının gerilmesi ve yırtılması ile oluşur.
Doğası gereği yere düşme sırasında ayağın dış kısmı daha önce, iç kısmı ise daha sonra yere temas eder. Bu sırada kontrol sağlanamazsa ayak bileği içe doğru döner ve hareketi kontrol eden bağlar gerilir. Ayak burkulmasını artıran risk faktörleri şöyle sıralanabilir:
- Önceden geçirilmiş burkulma
- Bağ dengesizliği (ligamantöz instabilite)
- Yetersiz rehabilitasyon, özellikle dengenin yeterli olmaması
- Ayağı dışa ve yukarı kaldıran kaslarda zayıflık
- Topuğun içe dönüklüğü
- Artmış vücut ağırlığı
Ayak burkulmasından korunmak için…
Ayak burkulması yaşamış kişilerin daha fazla yaralanmadan korunmaları için;
- Konsantrik (izotonik) ve eksantrik kas kuvvetlendirme programları,
- Ayak bileği bükülme sorunlarını düzeltilmesi,
- Denge ve gövde kontrolünün geliştirilmesi,
- Önceden geçirilen ayak bileği yaralanması olanlarda koruyucu taping ve brace kullanımı,
- Rehabilitasyonu tam olarak sonlanmamış sporcuların sahaya dönmelerinin engellenmesi,
- Kondisyon çalışmalarına mutlaka koşu, sıçrama, düşme ve yön değiştirme çalışmalarının eklenmesi,
- Sporcuyu, aileleri ve antrenörleri eğitmek, gerekir.
Ayak burkulmalarında doğru ilk müdahale ve sonrası önemlidir. Kişi yaralanmadan sonra da yeniden burkulmalara karşı doktor kontrolünde egzersiz yaparak bağlarını güçlendirmelidir.
