Ayak bileği ağrısı
Ayak bileklerinizin yüklendiği vücut ağırlığınızın yürürken 1,5 katına, koşarken 8 katına çıktığını biliyor muydunuz? İşte tam da bu nedenle ağırlığımızın yükünü en çok çeken ayak eklemlerimiz sağlıklı bir yaşam sürebilmemiz için son derece önemli. Ayak bileği eklemleri bu güçlü yapılarına rağmen, spor yaralanmalarında en sık etkilenen eklemlerden biri. Üstelik ayak bilekleri sadece spor yaparken değil, günlük hayatımızda da birçok riskle karşı karşıya kalırlar.
Ayak bileğine zarar veren 9 yanlış
- Isınma hareketi yapmadan spora başlamak
- Hatalı egzersiz ve spor yapmak
- Ayak bileğini güçlendiren germe egzersizleri yapmamak
- Sık sık, topuklu ayakkabı gibi, ayak yapısına uygun olmayan ayakkabı giymek
- Koşmak, merdivenden inip çıkmak gibi hareketlerin yanı sıra ani hareketlerle ayak bileğini aşırı zorlamak
- Spor yaparken ayak yapısına ve spor çeşidine uygun ayakkabı seçimi yapmamak
- Kötü beslenmek. Bu alışkanlığımız bir yandan ayak bileğinin baş düşmanlarından obeziteye yol açarken, bir yandan da kemik, kıkırdak, tendon ve ligaman (bağ) gibi tüm doku ile yapıların anatomik özelliklerinin kaybolmasına yol açar.
- Uzun süre ayakta kalmak. Ne kadar uzun süre ayakta kalırsak eklemlerin yük taşıma oranı o kadar artar. Eklemlerdeki yük arttıkça kıkırdak yapısında dejenerasyon denilen aşınma daha erken yaşta oluşur.
- Sigara içmek. Sigara dolaşım sistemini olumsuz yönde etkilediği için damarlarda kasılma ve bozulmaya yol açar. Bunun sonucunda ayakta Burger hastalığını tetikleyebilir. Ayrıca tendon, kıkırdak, kemik ve kas gibi tüm dokulardaki hasarlarda iyileşmeyi yavaşlatır.
Dinlenmekle geçmeyen ağrıya dikkat
Ayak bileğindeki sorunlarda erken tedavi önem taşır. Çünkü tedavide gecikildiğinde ayaklardaki problem daha da ilerleyerek stres kırıkları gibi yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen sorunlara dönüşebilir, hatta kalıcı hasarlar bırakabilir. Bu nedenle ayak bileğindeki ağrı birkaç gün istirahate rağmen geçmemişse, şiddetliyse, ayak bileğinde şişlik, ısı artışı veya kızarıklık varsa zaman kaybetmeden mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir.
Ayak bileğindeki ağrıların nedenleri
Ayak bileği ağrısı birçok sorunun habercisi olabilir. En sık görülen sebebi, burkulma ile sonrasında yırtılan ve zarar gören tendonların tam olarak iyileşememesi. Ağrı ihmal edilip doktora başvurulmazsa bu yapıların tam olarak iyileşememesi tekrarlayan burkulmalara neden olur ve bunun sonucunda ayak bileğindeki kıkırdaklara zarar verir. Kıkırdakların hasar görmesi de ‘osteokondral defekt’ denilen kıkırdak yaralanmalarına yol açabilir. Ağrının bir başka sebebi de ayak bilek kemiğinin çok küçük bir şekilde kırılması nedeniyle gelişen stres kırığı veya tendon iltihaplanması (tendinit) olabilir. Topuk arka kısmında özellikle sabahları daha belirgin olan ve üzerine basmakla ağrıyan kemik çıkıntısı Haglund Deformitesi, genellikle 3’üncü ve 4’üncü ayak tarak kemikleri arasında gelişen ve yanma-huzursuzluk hissi veren ağrı da morton nöroma probleminin habercisi olabilir.
Ayak bileği ameliyatı
Ayak bileğinde yaşanan sorunların tedavisi altta yatan nedene göre planlanır. Ayak bileğinde oluşan problemlerde istirahat, buz kompresyonu ile fizik tedavi egzersizleri gibi konservatif tedavilerden kapalı ve açık cerrahiye kadar birçok yöntem mevcut. Konservatif tedavilerden fayda görülememesi durumunda öncelikle kapalı cerrahi yöntemi tercih edilir. Örneğin çeşitli kemik sıkışması sendromlarında artroskopik ayak bileği cerrahisiyle tüm işlemler bir santimden daha küçük olan 2-3 deliklerden girilerek yapılır. Kişi ameliyatın ertesi günü taburcu olabilir. Ameliyatın yeni kıkırdak oluşumu desteklemek için kök hücre, PRP\PRF, bir başka deyişle kendi hücrelerinin onarma gücünü kullanan tedavilere de başvurulabilir. PRP\PRF yöntemlerinde kişinin kendi kanındaki trombosit adı verilen hücrelerin içerisinde yer alan birçok faktör kullanılarak kıkırdak, kemik gibi dokuların onarımı sağlanır.
