Ameliyatsız Fıtık Mümkün mü?

Fıtık Tedavisinde Ameliyatsız Yöntemler Nelerdir?

Fıtık sorunu olan bireyler için çoğu zaman ameliyat önerilebilir. Böyle durumlarda operasyon esnasında ve sonrasında oluşabilecek bazı risklerden dolayı pek çok birey ameliyata başvurmadan önce alternatif tedavilerden faydalanmak isteyebilir.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Fizik tedavi ve rehabilitasyon özellikle ameliyatsız boyun fıtığı tedavisinde en sık başvurulan yöntemler arasında yer alır. Ağrının yoğun olduğu dönemlerde ameliyatı ertelemek veya ameliyat ihtiyacını ortadan kaldırmak için uygulanabilecek fizik tedavi yöntemleri arasında şunlar sayılabilir:

• Traksiyon: Omurgadaki eklem aralıklarını genişletmek için başvurulan traksiyon tedavisi cerrahi olmayan spinal dekompresyon yöntemidir. Traksiyon tedavisinde omurganın belirli bölgesinin bir süre boyunca çekilerek omurlar arasındaki boşluğu artırmak amaçlanır. Böylece fıtıklaşmış diski eklemin merkezine doğru yönlendiren bir çekme kuvveti oluşturulur. Traksiyon tedavisi bu işlemi yapmaya yetkili doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
• Ultrason: Fizik tedavi uygulamalarında sık başvurulan ultrason tedavisi ağrıyı iyileştirmek için uygulanır. Ultrason uygulamasında fıtığın etrafındaki dokuya yüksek frekanslı ses dalgaları gönderilir. Ses dalgaları sayesinde oluşan ısıyla bölgeye giden kan akışı artırılarak enflamasyonun azaltılması ve dokunun iyileştirilmesi amaçlanır.
• TENS: Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) tedavisinde düşük voltajlı elektrik uygulanarak ağrıyı hafifletmek amaçlanır. Küçük bir cihaz olan TENS ünitesinde bulunan elektrotlar sinirlerin etrafına yerleştirilir. Bu tedavi genellikle hastanelerde uygulanır. Bazı durumlardaysa cihaz eve getirilebilir ve evde tedavi de mümkün olabilir.

Egzersizler ve Kas Güçlendirme Teknikleri

Egzersiz yapmak ameliyatsız fıtık tedavisinin temel bileşenlerinden biridir. Sorunlu diskler için planlanan doğru egzersizler düzenli bir şekilde uygulandığında semptomlar iyileştirilebilir veya kontrol altına alınabilir. Fıtık tedavisinde ve fıtık ağrılarının kontrolünde faydalı olan egzersiz türlerini iki başlık altında incelemek mümkündür:

• Esneme Egzersizleri: Fıtık belirtilerinin azaltılmasında etkili bir yöntem olan esneme egzersizleri bel ve sırt bölgesindeki kasların rahatlatılmasını sağlayabilir. Bu bölgelerdeki kaslar nazikçe gerilir ve fıtık bölgesindeki disk sabitlenebilir. Esneme egzersizleriyle bireyin genel dayanıklılığı ve dolaşımı da iyileştirilerek semptomların giderilmesine katkı sağlanabilir. Esneme egzersizlerinin doktor kontrolünde uygulanması olası bir riski önlemek için önemlidir. Etkili esneme egzersizleri arasında pelvik tilt, hamstring esnetmesi, çocuk pozu ve kedi-inek pozu yer alır.
• Güçlendirme Egzersizleri: Kas güçlendirme teknikleri omurganın etrafını saran kasların dayanıklı hâle gelerek fıtıklı bölgeyi desteklemesini kolaylaştırır. Böylece fıtık olan bölge stabilize olduğundan ağrı hissi azalabilir. Kuş-köpek hareketi ve plank duruşu gibi egzersizler omurganın güçlendirilmesine yardımcı olabilir.

Ağrı Yönetimi İçin İlaç ve Enjeksiyon Tedavileri

İlaç ve enjeksiyon tedavileri fıtıkla ilgili kronik veya akut ağrıların kontrol altına alınmasında etkili olabilir. Bu tedaviler yaşam kalitesini artırıp günlük aktivitelerin daha rahat bir şekilde yapılmasını sağlarken ağrıyı da hafifletir. Fıtık ağrısının kontrol altına alınması için kullanılan ilaç ve enjeksiyon tedavileri şunları içerebilir:

• Steroid İçermeyen Antiinflamatuvar İlaçlar: Ağrı seviyesi hafif ila orta düzeyde olduğunda steroid içermeyen antiinflamatuvar ilaçlar tedavide yeterli olabilir. Uzun süreli kullanımı bireye zarar verebileceğinden bu ilaçların doktorun onayı olmadan on günden fazla kullanılması tavsiye edilmez.
• Kas Gevşeticiler: Fıtık kas spazmlarına veya kasların sertleşmesine yol açabilir. Kas gevşeticiler bu belirtileri gidererek ağrının dindirilmesine yardımcı olabilir. Bununla beraber kas gevşeticilerin fıtık ağrısındaki etkinliğine dair güçlü kanıtlar yoktur.
• Sinir İlaçları: Bu ilaçlar sinir ağrılarını tedavi etmek amacıyla kullanılırlar. Sinirlerin aktivitesini yavaşlatarak veya sakinleştirerek ağrı hissinin azalmasına yardımcı olurlar.
• Narkotik İlaçlar: Bağımlılık riski olan narkotikler genellikle fıtık tedavisinde başvurulan ilk ilaçlar arasında yer almaz. Bununla beraber diğer ilaçların ağrıyı dindirememesi veya ağrının dayanılmaz boyutta olması durumunda bazı doktorlar kısa süreli kullanımla sınırlı olmak üzere narkotik ilaçlar reçete edebilirler.
• Steroid Enjeksiyonları: Oral steroid veya diğer ilaç tedavilerinin yeterli gelmediği durumlarda fıtıklaşmış bölgeye steroid enjeksiyonları yapılabilir. Epidural steroid enjeksiyonları omurgada sinir sıkışması olan bölgede antiinflamatuvar etki gösterir. Enjeksiyon içerisinde steroide ek olarak lokal anestezikler ve salin (tuzlu su) bulunabilir. Ağrı yönetiminde kullanılan steroid enjeksiyonları, güvenlik ve etkinlik sağlamak amacıyla floroskopi, X ışını, ultrason veya bilgisayarlı tomografi yardımıyla gerçekleştirilir.

Manuel Terapi

Ameliyatsız fıtık tedavisi manuel terapi uygulamalarını da kapsar. Manuel terapi yumuşak dokuları, eklemleri ve sinirleri manipüle etmek amacıyla elle yapılan müdahaleleri içeren özel bir tekniktir. Elle yapılan manipülasyon ağrıyı ve doku gerginliğini azaltarak hareket kalitesini iyileştirebilir. Manuel terapinin faydaları arasında kan akışını artırarak iltihabı azaltmak da sayılabilir. Elle yapılan çekme ve burma gibi çeşitli manevralar sayesinde fıtıklaşmış disklerin olduğu bölgelerde kaslar ve eklemler rahatlatılarak bireyin hareket kabiliyeti ve ağrıları iyileştirilebilir.

Masaj Terapisi

Masaj terapisi ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi için tamamlayıcı tedaviler arasında yer alır. Bu konuda eğitimli bir fizyoterapist tarafından uygulanması gereken masaj seansında yumuşak dokular ve kaslar özel tekniklerle manipüle edilir. Böylece kas gerginliği azaltılırken esneklik artırılabilir ve ağrılar hafifletilebilir.

Masaj bireyin gevşemesine ve stres seviyelerinin azalmasına yardımcı olarak fıtık semptomlarının yönetilmesinde yardımcı olabilir. Masaj terapisinin katkıları kan dolaşımına olumlu etkisiyle ilgili olabilir. Dokular iyileşmek için kanla taşınan temel besin maddelerine ve bağışıklık hücrelerine ihtiyaç duyar. Masaj terapisi fıtıklı bölgede dolaşımı artırarak dokuların iyileşmesine katkıda bulunabilir.

Ameliyatsız Fıtık Tedavisinde Başarı Oranları

Ameliyatsız fıtık tedavisi ve bu tedavinin başarı oranı bireyin yaşı ve fıtığın durumu gibi faktörlerin yanı sıra uygulanan tedaviye göre de değişiklik gösterebilir.

Hangi Durumlarda Ameliyat Gereklidir?

Konservatif tedavilerin yeterli düzeyde rahatlama sağlayamadığı durumlarda yaşam kalitesini geri kazanmak için ameliyat gerekebilir. Şu durumlarda ameliyat bir seçenek hâline gelebilir:

• Ameliyatsız tedavilerin denenmesine rağmen 6 aydan uzun süre boyunca ağrıda azalma olmuyorsa cerrahi müdahale gerekebilir.
• Cerrahi olmayan tedavilere yanıt vermeyen yoğun ağrı bireyin günlük yaşamını ve hatta uykusunu bozacak kadar ilerlediyse doktor ameliyat önerebilir.
• Fıtığın mesane veya bağırsak kontrolünün kaybedilmesine neden olması acil ameliyat gerektirebilir.
• İlerleyen nörolojik semptomlar nedeniyle doktor ameliyatı uygun görebilir.
• Bireyin kısa sürede işine veya sosyal hayatına geri dönmesi gerekiyorsa süreci hızlandırmak için ameliyat önerilebilir.

Yaşam Kalitesini Artıran Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri

Konservatif fıtık tedavilerinin amacı bireyin ağrı ve gerginlik gibi semptomlarını azaltarak yaşam kalitesini geri kazanmasını sağlamaktır. Bu amaçla başvurulan fizik tedavi, ilaç ve enjeksiyon gibi uygulamaların yanı sıra akupunktur ve ozon tedavisi de faydalı olabilir. Sinir gövdesini uyaran akupunktur sinir gerilimi azaltarak semptomların iyileştirilmesinde yarar gösterebilir. İntradiskal ozon tedavisindeyse doğrudan fıtıklaşmış diskin içerisine ozon verilerek fıtığın küçültülmesi ve inflamasyonun azaltılması amaçlanır.

Fıtık Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyatsız fıtık tedavisi çeşitleri bazı bireylerde etkili sonuçlar sağlayabilir. Her tedavide olduğu gibi bazı noktalara dikkat etmeyi unutmamak gerekir. Fıtık tedavisinde önemli olan noktaları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Patlayan fıtıklar güç kaybı gibi ileri düzey nörolojik defisitlere neden olabilir. Bu durumda ameliyatsız patlayan fıtık tedavisi sırasında bireyin nörolojik belirtileri ilerleyebilir. Nörolojik defisiti olan bireylerin cerrahi yöntemleri değerlendirmesi gerekebilir.
• Steroid içermeyen antiinflamatuvar ilaçlar veya steroidler yan etkilere yol açabilir. Bu ilaçların doktor kontrolünde ve sınırlı bir süre boyunca kullanılması önemlidir.
• Bazı egzersizler fıtıklaşmış diskin kötüleşmesine yol açabilir. Bu nedenle egzersizlerin her zaman doktor kontrolünde yapılması tavsiye edilir.