Alzheimer Hasta Yakınları İçin Rehber
Sağlıklı yaşam her yaşta ve her durumda önemli. Ancak hastalık durumlarında bunun önemi daha da artar. Özellikle Alzheimer gibi rahatsızlıklarda kişinin yakınları önemli bir role sahiptir. Alzheimer hastalarının yakınlarına büyük görev düşer. Alzheimer durumlarında kişinin kendi ihtiyaçlarını tek başına karşılaması güçleşebilir. Bu nedenle onlara destek olmak önemlidir. Bu da kişinin kendine güvenmesini sağlar.
Özgüvenini Pekiştirin
Alzheimer hastalarının en çok zorlandığı şeylerden biri de yemek yemektir. Zira nasıl yemek yenileceğini unutabilirler. Bu nedenle Alzheimer hastalarına karşı anlayışlı ve esnek olmak gerekir. Alzheimer hastalarının yakınlarının yapabilecekleri şöyle sıralanabilir:
- Alzheimer hastasının yakını, kişi kendi başına bir ihtiyacını giderdiği zaman, yorulduğu için endişelenmek yerine, onu desteklemeli ve özendirmelidir.
- Evde bulunan birçok obje hastaya göre düzenlenebilir. Örneğin; kıyafetleri korumak için önlükler, tabak yerine daha kolay yemek yiyebileceği kaseler kişinin kendi başına yemek yemesi için onu desteklemeye yardımcı olur.
- Özellikle kişinin kendi başına yemek yemesi özgüvenini pekiştirir. Kişinin kendi başına yemek yemesini desteklemek için kaymayan tabaklar, daha kolay tutulan ve rahat kullanılan çatal, kaşık tercih edilebilir.
- Çatal, kaşık kullanmakta zorlanan ve bu nedenle yemek yemek istemeyen kişiler için elde tüketilen yiyecekler hazırlanarak yardımcı olunabilir.
- Hastalığın ileri evrelerinde yemek yerken çok zorlanan kişiler için yiyecekler küçük parçalar halinde ya da sıvı olarak hazırlanabilir.
- Kişi kendi başına yemek yiyemiyorsa, hiçbir zaman uykulu, üzüntülü zamanlarında yemek yedirilmemeli. Boğulma olasılıkları vardır.
Hijyen Konusunda Zorlanabilir
Alzheimer ya da demans teşhisi koyulan kişiler için beslenme kadar hijyen konusu da önemlidir. Bu kişiler daha fazla kişisel hijyene ve bakıma ihtiyaç duyar. Hastalığının evresi ilerledikçe kişiler, kendi kişisel bakımlarını yapamayabilir. Tarak ve diş fırçası gibi nesneleri kullanamayabilir; hatta bu nesnelerin ne olduğunu ve ne işe yaradıklarını dahi unutabilir. Kişisel bakımın nasıl yapılacağını, hijyene önem verme ya da temiz görünme farkındalıklarını ve kişisel bakımın önemli olduğunu hissetmeyebilir.
Alzheimer Hastaları İncitilmemeli
Alzheimer hastaları, bazen yardım almaktan hoşlanmayabilir ve bunu kabul etmek istemeyebilir. Kendine bakan kişiye bağımlı olmak onları mutsuz edebilir. Bu kişiler, Alzheimer hastasının ihtiyaçlarına uygun olarak yardımcı olmalı. Ancak yardımcı olurken kişinin bireysellik ve bağımsızlık duyguları da incitilmemeye çalışılmalı.
Alzheimer Hastası Nasıl Giyinecek?
Alzheimer hastası, kıyafetlerini değiştirmesi gerektiğini ve nasıl değiştirileceğini de unutabilir. Yakını olan kişi, kişisel hijyeni ile birlikte giyinme konusunda da hastaya yardımcı olmalıdır. Hasta yakını;
- Kişinin giyeceği kıyafetlerini giyme sırasına göre düzene sokarak yardımcı olabilir.
- Hasta için bağcıklı zor giyilen kıyafet seçimleri yapılmamalı. Daha rahat giyilen, kişinin kendi giyinirken de zorlanmayacağı kıyafetler tercih edilmeli. Ancak yakın kişi, bu tercihleri yaparken mümkün oldukça hastanın kendi bağımsızlığını da göz önünde bulundurmalıdır.
- Ayakkabı seçiminde rahat tabanlı, kaymayan ürünler göz önünde bulundurulmalı.
- Gerekli durumlarda hastaya giyinirken yardımcı öneriler verilebilir.
Kafasını Karıştırmayın
Alzheimer hastaları ve hasta yakınları için özenli olunması gerekir. Hastaları ve yakınları için bazı öneriler şunlardır:
- Not tutmak son derece önemlidir. Çünkü ilk kaybedilen yakın dönem hafıza olur. Eskiler hatırlanır ama yakın döneme ilişkin bir şey hatırlanmaz. Alzheimer’ın erken evresinde not tutarak yakın dönemin unutulmaması sağlanabilir.
- Örneğin yeni bir kişiyle tanışıldığında hemen isminin not edilmesi, ilgi çeken bir cümle olduğunda defteri açarak o cümlenin yazılması gerekir. Böylelikle beyin jimnastiği yapılır ve beyin jimnastiği de Alzheimer’a karşı kişiyi koruyabilir.
- Alzheimer hastalarının çevresini ve tanıdığı eşyaları, kişileri çok sık değiştirmemek gerekir. Çünkü zihinde eski olaylar ve eşyalar yer etmiş olup, yeni çevre düzeni zorluk yaratabilir ve bu durum da kazalara yol açabilir. Örneğin kişinin 5 çocuğu varsa her ay bir çocuğunun evinde kalmak, kişinin kafasını karıştırabilir. Alışkanlıklar önemlidir. Kısa aralıklarla yeni yüzler, yeni eşyalar ve yeni mekanlarla karşı karşıya kalınmaması gerekir.
- Alzheimer hastalarının ruh halleri de dalgalanma gösterir. Bir iyi, bir kötü olur. Bu nedenle iyiyken “Her şey yoluna girdi” dememek gerektiği gibi, kötüyken de kötü olduğunu hissettirmemek gerekir.
