Alzheimer evrelerine göre beslenme düzeni değişebilir
Basit unutkanlıklar kafaya takılmaz; ancak unutkanlık Alzheimer gibi ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Alzheimer’da kişisel bakıma ve beslenmeye ayrıca dikkat edilmesi gerekir. Özellikle Alzheimer olan kişilerin gündelik yaşamlarında bu ihtiyaçlar farklılık gösterir. Zira unutkanlık nedeniyle gündelik yaşantıda rutin değişir ve hayat olağan akışında değildir.
Alzheimer’ın ileri evrelerine dikkat!
Her hastalık için sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemi büyük. Beslenme Alzheimer hastalığının teşhisinde de belirleyici olabilir. Kişilerde bazı besinlerin eksikliği Alzheimer belirtilerinin artmasına neden olabilir. Ancak kişi kendi için yararlı olan ve mutlaka tüketmesi gereken besinleri yemeyi reddediyorsa doktora danışmak gerekir. Böylelikle kişiye uygun sağlıklı ve vitamin almasını sağlayacak yiyecekler tüketmesi sağlanabilir. Alzheimer’ın ileri evrelerinde kabızlık çok yaygın olarak görülebilir. Böyle bir durumda kişinin, lifli yiyecekler tüketmesi ve bol sıvı içmesi gerekir. Alzheimer’ı olan bazı kişiler, kilo kaybı yaşayabilir. Bu durumun nedeni düşük kalorili yiyecekler olabileceği gibi tıbbi bir problemin nedeni de olabilir. Tüm bu nedenlere rağmen Alzheimer’ın ileri evrelerinde kilo kaybı genellikle görülen bir durumdur. Ancak nedeni tam olarak bilinmez.
Öğünler nasıl olmalı?
Alzheimer olan kişinin, hem sağlıklı ve dengeli beslenmesini sağlayacak bir diyet uygulamak hem de yediklerinden zevk almasını sağlamak önemli. Damar sağlığını koruyucu beslenme, taze sebze ve meyve tüketmek, karbonhidrat ve yağdan fakir beslenme gereklidir. Folik asit, omega 3 ve E vitamininden zengin beslenme önerilir. Yeterli ve dengeli beslenme programının uygulanması demanslı hastanın yaşam kalitesini olumlu yönde etkiler. Unutkanlığın her evresinde besin grupları değerlendirilip, hastanın gerekli miktarları alması sağlanmalıdır. Özellikle hastalığın ileri evrelerinde kişinin beslenmesi zorlaşabilir. Mutlaka yardımla yemek yemesi gerekebilir. Kişinin yemeğini güvenle yiyebilmesine dikkat edilmeli. Öğünlerin sindirimi kolay, rahatlatıcı ve yerken zaman almayacak şekilde olması kolaylık sağlayabilir. Ancak kişi kendi başına yemek yiyebiliyorsa, ona yemeğini bitirmesi için zaman tanınmalı ve yeme esnasında dikkatini bozacak herhangi bir davranışta bulunulmaması önemlidir.
Alzheimer ile gelen iştahsızlık
Alzheimer olan kişilerin iştahı azalabilir. Kişi acıktığının farkına varamayabilir. Kişinin iştahı azsa bunun neden şöyle sıralanabilir:
- Teşhis koyulan kişiler ilk evrelerde genellikle depresyona girer. Yemeğe, kişisel bakıma karşı ilgisini kaybedebilir. Kişinin iştahındaki azalmanın nedeni olarak depresyondan şüphe duyulursa mutlaka doktora danışmak gerekir. Depresyon tedavisinden sonra kişinin iştahı düzelebilir.
- Kişinin iştahsızlığı diş problemlerinden kaynaklanabilir. Takma dişlerin rahatsızlık vermesi, batması ya da diş etlerindeki bir rahatsızlık yeme isteğini azaltabilir. Böyle bir durumda diş doktoruna gitmek doğru bir yoldur.
- Hareketsizlik, enerji harcamamak kişiyi aç hissettirmeyebilir. Gün içerisinde egzersiz yapmak kişinin hem iştahını yerine getirir hem de mutlu olmalarını sağlar.
- Hastalığın ileri evrelerinde kişiler, yemek yemeleri gerektiğini anlamayabilir, nasıl yemesi gerektiğini unutabilir. Alzheimer olan kişinin yakını, böyle bir durumda ona yemek yemesi gerektiğini nazikçe hatırlatmalı ve yemeği nasıl yemesi gerektiği konusunda destek olmalı. Ancak çiğneme ve yutma hareketlerini kişi yapamayabilir. Bu durumda doktora danışmak gerekir.
Peki aşırı yiyorsa?
Alzheimer olan kişilerde genellikle görülen iştahsızlık yerine, ihtiyaç duyduğundan daha fazla yemek yeme alışkanlığı da görülebilir. Henüz tam olarak anlaşılamayan beyindeki değişikliklerin bu duruma neden olduğu düşünülür. Birçok kişide bu geçici bir dönemdir. Kişi bazen yemek yediğini unutarak tekrar yemek isteyebilir. Böyle bir durumda kişinin vücudunun rahatsız olmasını ve kilo almasını önlemek için yemek tüketimini sınırlamak gerekir. Aşırı yemek yiyen bu kişiler, genellikle karbonhidratlı ve tatlı, bol kalorili yiyecekleri tercih eder. Şekerli yiyecekler kısa süreliğine kişinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir. Ancak bu durum uzun vadede kiloya neden olur. Kişinin sağlıklı ve dengeli bir diyetle beslenmesi gerekir. Aşırı yeme alışkanlığını önlemek için yapılabilecekler:
- Yiyecek dışında tehlikeli ve yenmemesi gereken maddeleri de tüketebilirler. Bu nedenle kişinin yakını dikkatli olmalı.
- Yenmesi tehlikeli olabilecek, tüketilmemesi gereken maddeleri kişinin ulaşamayacağı yerlerde bulundurmak önemlidir.
- Kişinin aşırı yemek yemesinin önüne geçmek için dikkatini başka şeylere vermesi sağlanmalı. Değişik aktiviteler ile yemeğe olan ilgisi azalabilir.
- Kişi yemek yemek istediğinde ara öğün olarak hafif ve yararlı besinler tüketmesi sağlanmalı.
Alzheimer’ı olan kişinin yediğine içtiğine dikkat edin!
Alzheimer olan kişilerin gerekli vitamin ve mineralleri alması sağlıkları ve rahatsızlığın gidişatını hafifletmek için gereklidir. Zira bazı besinlerin alınmaması odaklanma sorunları yaşamalarına neden olabilir. Alzheimer olan kişilerin beslenme düzenlerinde şu öneriler yararlı olabilir:
- Sürekli huzursuz ve iştahı az olan kişilerin, sık ve az öğünlerle, atıştırmalık ancak sağlıklı besinler tüketmesi yararlı olabilir.
- Alzheimer olan kişi yemeklerin sıcak ya da soğuk olduğunu ayırt edemeyebilir. Bu nedenle yemeklerin ısısını mutlaka kontrol ettikten sonra yemesini sağlanmalı.
- Günlük yeteri kadar sıvı aldığından emin olunmalı. Yetersiz sıvı tüketimi bilinç karışıklıklarına, adaptasyon problemlerine neden olabilir. Herkesin günlük su ihtiyacı farklıdır. Ancak genel olarak günde 8 bardak su tüketilmesi gerekir.
