Akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanseri, akciğerlerdeki (kötü huylu) habis kanser hücrelerini oluşturan bir tümördür. Kanser, akciğerde ve akciğeri çevreleyen dokularda oluşur. Kalp-damar hastalıklarından sonra can kaybı nedenleri arasında ikinci sırada yer alır. Erkeklerde daha sık görülür. Ancak kadınlarda da görülme oranı gittikçe artmaktadır. Kadınlarda görülme sıklığı açısından meme kanserinden sonra ikinci sırada akciğer kanseri bulunur. Ülkemizde her yıl 30-40 bin civarında akciğer kanseri vakası görüldüğü tahmin ediliyor. 2014 yılındaki verilere göre, bölgelerimize göre akciğer kanseri görülme oranı Ege Bölgesi’nde yüzde 39.5, Marmara Bölgesi’nde yüzde 26.9, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 26.1, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 19.2, Akdeniz Bölgesi’nde yüzde 18.1, İç Anadolu Bölgesi’nde yüzde 16.6'dır.
Diğer organlara da yayılabiliyor
Akciğer kanseri yapısal olarak normal akciğer dokusundan olan hücrelerin ihtiyaç ve kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle (tümör) oluşturmasıyla başlar. Burada oluşan kitle öncelikle bulunduğu ortamda büyür, daha ileriki aşamalarda ise çevre dokulara veya dolaşım yoluyla uzak organlara (karaciğer, kemik, beyin, vb) yayılarak hasara yol açar. Akciğer kanseri hem kadın hem erkeklerde kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alır.
Akciğer kanseri ileri aşamalara gelinceye kadar önemli bir belirtisi olmayabilir. Akciğer kanserinin belirtileri şunlardır; sigara kullanan ve buna bağlı kronik bronşiti olan bir kişinin mevsimsel öksürük ve balgam şikayetleri, balgamda kan görülmesi, nefes darlığı, göğüs ağrısı. Ancak hastalığın ilk aşamalarında bunların hiçbiri olmadan iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, terleme gibi belirtiler görülebilir. Bazı durumlarda ise, karaciğer, böbreküstü bezi ve kemik gibi uzak organ tutulumlarına bağlı belirtiler de ortaya çıkabilir.
Akciğer kanserinde tanı yöntemleri neler?
Akciğer tanısında kullanılan yöntemler; radyolojik incelemelere (Akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, PET, BT) ek olarak balgam örneği incelenmesi, bronşların endoskopik olarak değerlendirilmesi (bronkoskopi), bronkoskopik veya göğüs duvarından yapılan biyopsi, mediastendeki lenf bezlerinin değerlendirilmesi için mediastinoskopi ve video yardımlı torakoskopik cerrahidir.
Akciğer kanseri erken teşhis edilebiliyor mu?
Akciğer kanserinin tanısı, çoğu zaman tesadüfen veya başka bir hastalık nedeniyle yapılan incelemeler sırasında ortaya çıkıyor. Akciğer kanseri, yakın bölgelerdeki lenf düğümlerine veya başka organlara yayılmadan önce nadiren belirti verdiğinden kişilerin sadece bir kısmına erken tanı koyulabiliyor. Akciğerinde kitle görülen kişilere akciğer röntgeni ile BT çekiliyor, elde edilen üç boyutlu görüntü ile kitleye nasıl ulaşabileceğine karar veriliyor. Kişiye bronskopi uygulanarak, akciğer biyopsisi yapılıyor. Bronskopi; ince, bükülebilir bir tüple kişinin akciğerine ulaşılıp, iğneyle parça alındığı bir işlemdir. Kanser tanısı bu biyopsi örneğinin patalojik incelemesi sonunda kesinleşir.
Akciğer kanseri tedavisi
Akciğer kanseri tanısı konulduktan sonra; öncelikle hastalığın yaygınlığı veya evresi belirlenmelidir. Akciğer kanseri 4 evreye ayrılır. Erken evrelerde (1-2) cerrahi yöntem uygulanır. Evre 3 ve 4 te ise kemoterapi, radyoterapi veya kemoradyoterapi tedavileri yapılabilir. Tedavi sonrası, kişiler düzenli olarak kontrole gider. En erken evrede olan kişilerde, cerrahi tedavi sonrası beş yıllık sağ kalım oranları yüzde 80’lere ulaşabilir. Bu nedenle akciğer kanseri vakalarında erken tanı konulması ve cerrahi tedavi uygulanabilmesi çok önemlidir.
Türkiye’de azalmaya başladı
Artan sigara içme oranları nedeniyle akciğer kanseri erkeklerde birinciliği elinden bırakmıyor. Akciğer kanseri kansere bağlı ölümlerin başında geliyor ve her yıl yaklaşık bir milyon 300 bin kişi bu hastalık yüzünden hayatını kaybediyor. İyi olan bir gelişme ülkemizde sigara yasağından sonra akciğer kanserlerinde azalma kaydedilmesi. Bu konuda duman altı olanlar da risk grubunda bulunuyor
