Diyabette Beslenme Tedavisi
Diyabet yönetiminde doğru beslenme, sağlığınızı korumanın en önemli adımlarından biridir.
Yanlış beslenme alışkanlıkları, kan şekeri seviyelerinizde ani dalgalanmalara neden olabilir ve ciddi komplikasyonlar doğurabilir. Bu nedenle, beslenmenize özen göstermek hayati önem taşır.
Diyabette Medikal Beslenme Tedavisinin Temel İlkeleri
Diyabet tedavisinde ilk adım ve güçlü tedavi doğru beslenmektir.
Doğru beslenmenin üç ana kuralı; kişiye özel, sağlığı bozmadan ve sürdürülebilir olmasıdır.
Diyabette beslenme planlaması, kişiye özel ve insan organizmalarının temel gereksinimlerini karşılayan sağlıklı bir beslenme planlamasıdır.
Bu programda sağlıklı beslenmenin protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineral dengesi korunmalıdır.
Karbonhidratlar: Vücudun temel enerji kaynağıdır. Karbonhidratlar, kan şekeri düzeyini en fazla etkileyen besin öğesidir. Günlük enerjinin ortalama %45 – 60’ının karbonhidratlardan karşılanması önerilmektedir. Un ve unlu yiyecekler, meyve, nişasta, pilav, makarna ve tatlı gibi yiyecekler karbonhidrat kaynağıdır.
Proteinler: Vücudun temel yapı taşlarıdır. Et ürünleri, süt, yumurta ve kuru baklagiller vücudun protein kaynağıdır. Kişinin renal fonksiyonları normal ise diyabetli bireylerde günlük enerjinin %15 – 20’sinin proteinlerden karşılanması önerilmektedir.
Yağlar: Zeytinyağı, ayçiçeği, fındık, mısırözü gibi sıvı yağlar ve tereyağı, iç yağı gibi hayvansal kaynaklı yağlar vücudun temel yağ kaynaklarıdır. Yağlar yüksek miktarda enerji içermektedir. Enerji alımının %10’undan azı doymuş yağlardan sağlanmalıdır.
Vitamin ve Mineraller: Diyabetli bireyler dengeli ve yeterli beslenirse ek olarak vitamin ve mineral desteği alması gerekmez. Günde beş porsiyon sebze ve salata tüketimi antioksidan gereksinimini karşılamaktadır.
Neden Hızlı Emilen Karbonhidratlardan Uzak Durmalıyız?
Basit karbonhidratlar olarak bilinen ve glisemik indeksi yüksek besinler; şeker, nişasta, beyaz un, beyaz ekmek, pirinç, patates, makarna, mısır, şekerli içecekler, meyve suları, tatlı, dondurma, pasta ve hamur işi gibi gıdalar kan şekerinde hızlı yükselmelere neden olur. Diyabetli bireyler bu besinleri tüketmekten kaçınmalı ve karbonhidrat ihtiyaçlarını kompleks karbonhidratlardan karşılamalıdır.
Kompleks karbonhidratlar; bulgur, kuru baklagiller, yulaf, nişastasız sebzeler, tam buğdaylı makarna, esmer un, çavdar unu ve bu unlardan yapılan ekmeklerdir.
Bu besinlerin glisemik indeksleri daha düşüktür ve sindirimleri yüksek lif içerikleri nedeniyle daha yavaştır ve kan şekerinde ani yükselmelere yol açmaz.
Dolayısıyla diyabetli bireyler ölçülü olarak kompleks karbonhidrat kaynaklarını tüketmelidir.
Yemeğe Neden Önce Salatayla Başlamalıyız?
Salata içerdiği yüksek lif miktarı sayesinde yiyeceklerin emilim hızını düşürmektedir. Böylece pankreasın uyarılma miktarını azaltır ve tokluk şekerini düşürür. Salata açlık hissini azaltmaktadır.
Yemeğe salatayla başlamak tokluk hissiyle öğünde alınacak yemek miktarının azalmasına neden olur.
Salata, vitamin içeriği en yüksek gıdalar arasındadır. Yemekten önce aç karna vitamin almak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
Neden Bol Su İçmeliyiz?
Günlük ihtiyaç duyulan sıvının yeterince tüketilmesi, kan şekerini sağlıklı bir aralıkta tutmaya yardımcı olur.
Diyabet yönetiminde su dengesi çok önemlidir. Su ayrıca böbrek sağlığını korur ve yüksek kan şekerine bağlı sıvı kayıplarını önler. Bol miktarda su içmek, kanda biriken fazla glikozun idrarla atılımını artırdığından hipergliseminin önlenmesinde önemli bir etkiye sahiptir.
Diyabetli bireyler, böbrek fonksiyonlarını korumak için her gün minimum 2,5 litre sıvı tüketmelidir.
Neden Egzersiz Yapmak Önemlidir ve Egzersizi Ne Zaman Yapmalıyız?
Düzenli olarak egzersiz yapmak, hem ideal kilonun korunması hem de vücudun insülin duyarlılığının artması açısından önemlidir.
Egzersiz, vücutta enerji harcamasını artırdığından kanda biriken glikozun kullanılmasını ve dolayısıyla kan şekerinin düşürülmesini destekler.
Hafif tempolu, gün içerisine yayılan ve yaşamın bir parçası haline getirilen egzersizler diyabet hastaları için çok önemlidir.
Yüzme, bisiklet binme, tempolu yürüyüş, ağırlık kaldırma gibi aktiviteler tavsiye edilen egzersizler arasındadır.
Ayrıca yemeklerden 30 – 60 dakika sonra yürümek diyabet yönetiminde ve glisemi kontrolünde çok önemlidir.