Robotik Rehabilitasyon Nedir? Robotik Rehabilitasyon Nasıl Yapılır?

Robotik Rehabilitasyon

Robotik Rehabilitasyonun temel amacı; bireylerin kas-iskelet ve sinir sistemindeki sağlık durumlarının tanı ve tedavisini gerçekleştirmektir. Robotik rehabilitasyon ile kas-iskelet sistemi ile sinir sisteminde meydana gelen bozuklukların azaltılması, komplikasyonların önlenmesi veya tedavi yoluyla fonksiyonların iyileştirilmesi hedeflenmektedir.

Robotik rehabilitasyon sürecinde bulunan hastaların, yoğun ve kapsamlı nörorehabilitasyonu hedeflendir. Robotik rehabilitasyon; sinir siteminin yeniden düzenlenmesine etki ederek, hastanın mümkün olan en yüksek seviyede işlevsellik kazanmasına yardım eder. Robotik rehabilitasyon vücudun farklı fonksiyonlarının geliştirilmesine yardımcı olmak üzere tasarlanmış güncel teknolojiler kullanılmaktadır. Vücut ağırlığı destek sistemleri, robotik cihazlar ve sanal gerçeklik gibi güncel teknolojiler belirlenen hareketlerin ya da fonksiyonel görevlerin tekrar tekrar uygulanabilmesine olanak tanır.

Robotik Rehabilitasyon Nedir?

Robotik rehabilitasyonda kullanılan teknolojilerle hızlı ve doğru biçimde hastaların hareketlerinin tekrar kazanılması sağlanır. Tam iyileşmenin sağlanması için; hareketin tekrar sayısı, tedavinin yoğunluğu, görev ve spesifik hareket eğitimi önemlidir. Kol ve bacak hareketlerin tekrarlayıcı bir şekilde robotik cihazlar yardımı ile yapılması, beyin ve omurilikte hareketin yeniden ve doğru olarak öğrenilmesini sağlar.

Robotik rehabilitasyon sürecinde hastalara ihtiyaç duydukları; kapsamlı ve güncel teknolojileri içeren bir tedavi programı uygulanır. Rehabilitasyon robotlarının ayarlanabilir ve programlanabilir olması ile hastanın bedensel durumuna uygun bir tedavi tasarlanır. Robotik cihazlarda rehabilitasyon için tasarlanmış; eklem hareketlerini desteklemek için bilgisayar kontrollü motorlarla güçlendirilmiş ortezler bulunur. Bu ortezlerle eklem direncinin azaltılması ve eklem hareket açıklığı iyileştirilmesi hedeflenir.

Robotik rehabilitasyonla, sanal ortamda hastaya uygulanacak hareketlerin görselleri oluşturulur. Hastanın vücudunun sanalda hareketini görmesi, hasta için iyileşme sürecinde olumlu etki sağlar. Güncel teknolojinin sunduğu yeni grafik ara yüzler ile hastanın motivasyonu ve tedaviye katılımı yüksek tutulur. Robotik terapi, hastanın tedavisine fiziksel ve bilişsel olarak aktif katılımına olanak tanır.

Robotik Rehabilitasyon Kapsamındaki Uygulamalar Nelerdir?

Robotik Yürüme Eğitimi

Her hastanın bedenine uygun olarak ayarlanabilen erişkin ve pediatrik robotik dış iskelet ve vücut ağırlık destek sistemi ile hasta ayağa kaldırılarak en doğru yürüyüş eğitimine olanak verir. Heyecan verici oyunlar ile hastanın motivasyon ve çabasının artırılarak diz ve kalça ortezleri üzerindeki sensörlerle yapılan hassas ölçümlerle gerektiğinde hastanın yeteneklerine göre yürüyüş eğitim zorluklarının şekillendirilir.

Robotik El-Kol Eğitimi

Hastanın kolunu destekleyen, ağırlığını azaltan ve kolun aktif hareketini güçlendiren robotik cihazlar sık tekrar ile fonksiyonel hareket terapisi sağlar. Sensörler yardımıyla sürekli geri bildirim alınarak hastanın tedavisinin yoğunluğuna ince ayar yapabilir ve hastanın mevcut güç ve becerilerine bağlı olarak sanal gerçeklikle birleştirilmiş çeşitli tedavi olanakları sunar.

Robotik Denge-Koordinasyon Eğitimi

Sanal gerçeklik ve vücut ağırlık destek sistemi aracılığıyla günlük yaşamdaki zorlukları simüle eden bir koşu bandı eğitimidir. Oyun şeklinde görsel motivasyon, sensörler tarafından elde edilen canlı geri bildirim ve müzik entegrasyonu hastaların motivasyonu ve fiziksel aktivitesi önemli ölçüde artırmaktadır.

İş Uğraşı Terapisi

Günlük yaşam aktiviteleri (giyinme, beslenme, diş fırçalama, saç tarama, kapı kolunu açma vb.), yardımcı günlük yaşam aktiviteleri (yemek hazırlama, ev işlerini yönetme, market alışverişi, araba kullanma vb.), iş (kaza sonrası mesleğe geri dönüş vb.), eğitim, uyku, oyun ve serbest zaman aktivite alanlarında hastanın bağımsızlığını ve yaşam kalitesini daha da artırmak için kapsamlı ve bütünsel tedavi sağlar.

Konuşma – Dil ve Yutma Terapisi

Konuşma (afazi), iletişim ve ses (dizartrofoni), yüz kaslarının felci ve yutma güçlüklerinin teşhis, terapi ve eğitim üzerine yoğunlaşır.

Yürüme Analizi

Sanal gerçeklik destekli yürüme platformu ile mekansal-zamansal ortamlardan, yürüyüş görüntüleri ve video kayıtlarından elde edilen derinlemesine bilgilerle yürüyüş parametreleri (adım uzunluğu, destek tabanının genişliği, adım simetrisi…) ve yanı sıra statik ve dinamik denge güvenilir şekilde değerlendirilir.

Spastisite Değerlendirmesi ve Tedavisi

Artan kas tonusu veya refleksleri istemli kas aktivasyonunu önleyebileceği için amaçlanan hareketleri de engelleyebilir ve bu nedenle objektif değerlendirilmesi önemlidir. Rehabilitasyon amacıyla kullandığımız robotik cihazlar ile hastaların kol ve bacaklarında kas tonusu ve eklem sertliği sayısal verilerle değerlendirilerek tedavisi yapılır.

Aşırı Kasılmayı Engelleyici Enjeksiyonlar

Kasların istemsiz ve kontrolsüz kasılmasını (spastisite) engellemek için kullanılarak kas spazmlarını ve sertliğini azaltmaya yardımcı olur. Kol veya bacakta belirlenen kaslara ultrason eşliğinde botulinum toksin enjeksiyonu uygulaması yapılır.

Robotik Rehabilitasyon Uygulanan Hastalıklar Nelerdir?

Robotik rehabilitasyon kapsamında birbirinden farklı birçok nörolojik ve ortopedik hastalıkların rehabilitasyonu ve tedavisi yapılmaktadır. Bununla birlikte daha sık karşılaştığımız ve rehabilitasyon alanında hizmet sağladığımız hastalıkların bazıları şunlardır;

• İnme (felç)
  
• Travmatik beyin hasarı
• Beyin tümörü nedeniyle oluşan felçler
• Omurilik yaralanması
• Parkinson hastalığı
• Multiple Skleroz (MS)
• Serebral Palsi
• Geriatrik hastalarda yürüme ve denge bozuklukları
• Sinir Yaralanmaları
• Ortopedik cerrahi operasyonları sonrası

Robotik Rehabilitasyonda Kullanılan Teknolojiler

Robot Destekli Yürüyüş Eğitimi

Bacakları ağır etkilenmiş ya da tamamen felçli çocuk ve yetişkin hastalar için yapılan fizyolojik yürüyüş eğitimidir. Vücut ağırlık destek sistemiyle, hastanın bedenine uygun olarak ayarlanabilen eksoskeleton kullanılır. Yoğun ve tekrarlayıcı eğitim programıyla hastanın iyileşme potansiyelinin en iyi şekilde kullanılmasına olanak sağlanır. Hastanın aktivitesi, hassas sensörler yardımıyla (duyusal geribildirim bilgisayar monitöründe görüntülenir. Kas aktivitelerini monitörden izleyen hasta, aktivite hakkında doğrudan görsel geri bildirim alır.

Kol Robotu

İnme geçirmiş veya kol fonksiyonları etkilenmiş hastalarda; kol, ön kol ve bilekte işlevlerin geri kazanılmasına yardımcı olur. Hastanın kolunu destekleyerek ağırlığını azaltan ve kolun aktif hareketini 3 boyutlu alanda büyüten bir eksokeletondur (giyilebilir dış iskelet). Üst ekstremite için ayarlanabilir bir süspansiyon sistemi ile hastanın kolunun rahatlatılması ve sanal gerçeklik uygulamalarına olanak tanır. Böylece egzersizler hasta için eğlenceli bir şekilde deneyimlenir. Kol robotuyla, hastanın mevcut kuvvet, eklem hareket açıklığı ve koordinasyon fonksiyonlarının etkinleştirmesi sağlanır.

İleri Yürüyüş ve Denge Eğitimi

Yürüyüş ve denge rehabilitasyonu için sanal gerçeklik aracılığıyla günlük yaşam zorluklarını taklit eden, vücut ağırlığı destek sistemi ve görsel-işitsel geri bildirim mekanizmalarına sahip bir koşu bandı kullanılarak verilen eğitimdir. Tekrarlayan yoğun tedavi ile nörolojik ve ortopedik hastaların daha hızlı hareketlilik kazanmasına yardımcı olur. Denge, yürüyüş ve yürüyüşe uyumun değerlendirilmesi ve tedavisi için kullanılır. Koşu bandı yüzeyindeki çıkıntılar gibi görsel geri bildirim mekanizmaları sayesinde, simetrik bir yürüyüş düzenini oluşmasını destekler.

Robotik Rehabilitasyon Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Robotik Rehabilitasyon Nedir, Nasıl Uygulanır?

Robotik rehabilitasyon, robotik cihazlar ve teknolojilerin kullanılmasıyla kas-iskelet ve sinir sistemi sorunlarının tedavisidir. Hasta, özel tasarlanmış robotik cihazlar yardımıyla hareketleri tekrarlayarak iyileşmeyi hedefler.

Robotik Rehabilitasyon Hangi Sağlık Sorunlarına Yöneliktir?

İnme, travmatik beyin hasarı, omurilik yaralanması, Parkinson hastalığı, Multiple Skleroz (MS), serebral palsi gibi nörolojik ve ortopedik sorunlara yöneliktir.

Robotik Rehabilitasyonun Temel Prensipleri Nelerdir?

Hareket tekrarı, yoğunluk, spesifik eğitim, sinir sistemi düzenlemesi ve fonksiyonel iyileşmeyi sağlamak temel prensipleridir.

Robotik Rehabilitasyon Süreci Nasıl İşler ve Kaç Seans Sürer?

Hastanın durumuna bağlı olarak değişir. Genellikle yoğun ve tekrarlayıcı seanslar gerekebilir.

Robotik Rehabilitasyon Sırasında Kullanılan Teknolojiler Nelerdir?

Vücut ağırlığı destek sistemleri, robotik cihazlar, sanal gerçeklik gibi teknolojiler kullanılır.

Hangi Hastalıklar Robotik Rehabilitasyon ile Tedavi Edilebilir?

İnme, travmatik beyin hasarı, omurilik yaralanması, Parkinson hastalığı, MS, serebral palsi gibi nörolojik ve ortopedik hastalıklar.