Uçuk Nedir?
Uçuk, Herpes simplex virüsünün deri yoluyla bulaşması sonucu gelişen ve ömür boyu tekrar edebilen viral bir enfeksiyondur. Herpes labialis dudaktaki, herpes genitalis cinsel bölgedeki uçuk enfeksiyonuna verilen isimdir; ayrıca göz, beyin gibi organlarda dahi herpes enfeksiyonu olabilir.Herpes enfeksiyonları kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olması durumunda genellikle bir hafta içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak ağrılı ve kaşıntılı yaralar da söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda hekim tarafından krem veya çeşitli ilaçlar verilebilir.Tedavinin olumlu sonuçlanması için hastanın erken dönemde hekime başvurması gerekmektedir. İlerlemiş uçuk enfeksiyonlarında tedavinin olumlu sonuç vermesi daha uzun bir zamana yayılır. Eğer yılda birkaç kere tekrarlayan uçuk enfeksiyonları oluyorsa antiviral tedavisi uygulanabilir.
Uçuk Virüsü
Herpes simplex virüsünün Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki tipi vardır. Herpes virüs tip 1 genellikle dudak, burun çevresi gibi yüz bölgesindeki enfeksiyonlardan, Herpes virüs tip 2 ise genital ve anal bölgedeki enfeksiyonlardan sorumlu olabilmekle beraber genital bölgedeki uçuklarda da Herpes virüs tip 1’e rastlanabilmektedir.Herpes Tip 1 kişilere genellikle çocukluk döneminde direkt deri teması (aileden birinin öpmesi vs), ortak havlu gibi eşyalarla veya uçuk virüsü taşıyan kişinin tükürük salgısından damlacıkla bulaşabilir. Yine hem Tip 1 hem de Tip 2, gençlik döneminden itibaren cinsel ilişki ile bulaşır. Genellikle 2-20 gün içinde belirti verir.
Dudakta Uçuk Neden Çıkar?
Dudakta uçuk neden çıkar? Dudak bölgesinde çıkan uçuklar diğer alanlara göre daha hafif geçer ve çok fazla ağrı hissine neden olmaz. Dudak çevresi veya ağız çevresinde meydana gelir ve kabarcık şeklinde görülür. Dudak bölgesinde gözlemlenen uçuklar eczaneden reçetesiz alınabilen uçuk kremleriyle birkaç gün içinde geçebilmektedir.Dudakta Uçuk Nasıl Geçer?
Dudak bölgesinde meydana gelen uçuklar birkaç defa kendini tekrarlayabilir ve genellikle uçuk kremi kullanımıyla kolayca geçer. Dudakta uçuk olması halinde bu dönem boyunca küçük çocukları ve bebekleri öpmekten kaçınılması tavsiye edilir. Çocuklarda ve bebeklerde uçuk pek sık rastlanılan bir durum olmamakla birlikte yine enfekte kişinin temas etmesi halinde gözlemlenebilir.
Göz Uçukları
Gözde uçuk olarak da bilinen herpes simpleks virüsü (HSV) gözünün enfeksiyonuyla birlikte ortaya çıkar. En yaygın tipine ise epitel keratit denir ve gözünüzün açık ön kısmı olan korneayı etkiler.Göz uçuğu genellikle; ağrı, iltihap, gözde kızarıklık, kornea yırtılması ve ciddi görme bozukluklarına yol açabilir. Göz uçukları hafif veya şiddetli olarak iki gruba ayrılır. Her iki grupta hekim tarafından önerilen antiviral ilaçlarla tedavi edilebilir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Uçuk
Herpes virüsü gebelik döneminde bebek daha doğmadan bulaşmış olursa tehlikeli olabilmektedir. Genellikle doğum sırasında anneden, bebeğe geçen herpes virüsü bebekte göz, cilt ve merkezi sinir sistemi enfeksiyonlarına yol açabilmektedir.Bu gibi durumlarda çocuk hastalık uzmanları tarafından bebeğin antiviral tedavisinin planlanması ve bir an evvel tedavi edilmesi gerekmektedir. Çocukların ve bebeklerin bağışıklık sistemleri henüz yetişkinler kadar gelişmediği için uçuk hastalığına sahip olan bireylerin bebeklerle ve çocuklarla temastan uzak durması, dokunmaması ve öpmemesi gerekiyor. Bebekler ve çocuklar bu virüsü daha ağır geçirdikleri için mümkün olduğunca uzak durulması gerekiyor.
Uçuk Bulaşıcı Mıdır?
Uçuklar bulaşıcı rahatsızlıklar arasında yer almaktadır. Genital virüsler korunmasız cinsel ilişki sonrasında yayılım gösterebilmektedir. Dudak bölgesi ve diğer bölgeler de çıkan uçuklar da yine temas yoluyla yayılım göstermektedir. Eşya paylaşımı veya enfekte olan bölgeye temas ile uçuk bulaştırılabilir.Fakat tüm bunların dışında hormonsal değişiklikler, korku, ameliyat veya aşırı stres gibi durumlarda vücudun farklı bölgelerinde uçuk çıkmasına neden olabilir.
Uçuk Hangi Vitamin Eksikliğinde Çıkar?
Uçuk herhangi bir vitamin eksiliğine bağlı gelişmemektedir. Fakat uçuk tedavisinde hekimin önerdiği ilaçlarla birlikte E ve D vitaminin alınması da uçuğun daha hızlı geçmesi için oldukça faydalıdır.Uçuklar genellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıkar ve yayılım gösterir. Bu nedenle E ve D vitamini uçuk tedavisinde direk olarak bir etki göstermez fakat bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve uçuğun iyileşmesine yardımcı olur.
Uçuk Neden Çıkar?
Uçuk birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Örneğin; genital bölgede meydana gelen uçuklar korunmasız cinsel ilişkiye bağlı gelişebileceği gibi aynı zamanda hormonlara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Özellikle regli döneminde değişkenlik gösteren hormonlar genital bölgedeki salgıları etkilemekte ve buna bağlı olarak uçuk (herpes) meydana gelmektedir.Uçuk neden olur?
Uçuğu tetikleyen birçok etken bulunmaktadır. Korunmasız cinsel ilişki, enfekte bölge ile temas gibi. Fakat bunların dışında diğer unsurlardan biri de ameliyattır. Ameliyat esnasında bağışıklık sisteminin de zayıflamasıyla birlikte vücudun farklı yerlerinde uçuk görülebilir. Yine stres, endişe ve korkular da uçuğa neden olabilmektedir.
Uçuğu tetikleyen durumlar herkeste aynı gözlemlenmeyebilir. Uçuğun neye bağlı geliştiğiniz öğrenmek için mutlaka en kısa sürede bir doktora görünmeniz tavsiye edilir.
Uçuk Belirtileri Nelerdir?
- Kaşıntı
- Ateş
- Dudaklarda karıncalanma
- Dudaklarda ve ağızda kuru veya tahriş olmuş cilt
- Dudaklarda, diş etlerinde, ağzın çatısında veya yanakların içinde küçük kabarcıklar
- Şişmiş lenf bezleri
- Kas ağrısı
- Deride su toplaması
- Kızarıklıktır
Tekrarlayan ataklarda (yüzde 60-90 tekrarlar) hasta ya hiç fark etmez, ya da hafif bir kaşıntı ve yanma sonrası ufak su toplayan kabarcıklar olur ve kabuklanarak iyileşir.
Virüs bulaştıktan sonra sinir ganglionlarına (sinir hücrelerinin gövdeleri) yerleşir ve uygun ortam bulduğunda zaman zaman buradan sinir dokusunu izleyerek gelir ve deride uçuk yapar.
Genellikle vücut direncinin düştüğü veya duygusal stres halinin yaşandığı dönemlerde ortaya çıkan uçuklar, kadınlarda adet dönemleri öncesinde de olabilir.
Uçuk Tedavisi
Bugün için uçuğun kesin tedavisi mümkün değildir. Kullanılmakta olan antiviraller (virüs enfeksiyonuna karşı ilaçlar) enfeksiyonu kontrol altına alır ve mevcut uçuğun kaybolmasını sağlar ancak virüsü vücuttan tam olarak yok edemez. Virüs, sinir ganglionlarında (sinir hücrelerinin gövdesi) sessiz olarak kalır ve vücudun direncinin düşmesini veya duygusal stres anını bekler.
Uçuk Nasıl Geçer?
Uçuk tedavisi, çeşitleri episodik ve supresif olarak uygulanır. Episodik tedavi; akut ataklarda uygulanır, supresif tedavi ise sık uçuk geçiren kişilerde hem atak süresini kısaltmak, hem de atakları önlemek için 1 yıla kadar, düşük dozda yapılır. Kullanılan ilaçlar krem ve hap formunda olabilmektedir.Öncül semptomlar hakkında bilgi sahibi olduktan sonra, erken müdahale, aktif bir uçuğun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Birçok insan için dudağın karıncalanması, uçuğun ortaya çıkabileceğinin ilk işaretidir.
Uçuk Tamamen Vücuttan Atılabilir Mi?
Uçuk virüsü alındıktan sonra vücuttan ayrılması mümkün olmuyor. Hastalık iyileştikten sonra virüs sinir düğümlerine yerleşiyor ve kış uykusu şeklinde uyku dönemine giriyor. Kişinin bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte bazen aynı bazense farklı bölgelerde yeniden lezyonlar oluşturabiliyor.Bu dönemler ise kişinin stresli olduğu, ateşli bir hastalığa yakalandığı, hormonal düzensizliklerinin olduğu ya da güneş ışıklarına fazla maruz kaldığı zamanlarda tekrar edebiliyor. Uçuk virüsüne sahip olan kişilerin bağışıklık sistemlerini güçlendirmesi tedavinin olumlu yanıt vermesi ve virüsün tekrarlamaması açısından oldukça önemlidir.