Daha iyi bir deneyim için konum izni vermelisiniz.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
İçindekiler

Erken Ergenlik Nedir?

Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi ergenlik olarak adlandırılıyor. Çocukların en hızlı büyüdüğü dönemlerden biri olan ergenlikte bedende hızlı değişimler meydana geliyor. Bu dönemde fizyolojik değişiklikler ile birlikte cinsel üreme kapasitesi kazanılıyor.

Ergenlik döneminde görülen fiziksel ve hormonal değişiklikler, bedensel ve duygusal anlamda farklılıklar yaratıyor ve ortalama üç yıl sürüyor. Ergenlik bulgularının kız çocukta 8, erkek çocukta da 9 yaşından önce ortaya çıkması durumuna erken ergenlik deniyor.

Ergenlik kızlarda normal şartlar altında 10 ila 15 yaş civarında, göğüslerin belirginleşmesiyle başlıyor. Yaklaşık iki yıl sonra ilk adet kanaması görülüyor. Alt sınır olarak 8, üst sınır olarak da 13 yaş bu bulgular için normal kabul ediliyor.

Eğer bir kız çocuğunda 8 yaşından önce meme gelişimi veya genital bölge ya da koltuk altı tüylenmesi başlamışsa erken ergenlik; bu bulgular 13 yaşa dek gözlenmemişse veya 15 yaşına ulaşmasına karşın halen adet görmemişse gecikmiş ergenlik söz konusu oluyor. Adet kanamasının 10 yaşından önce görülmesi ise erken menarş yani erken adet kanaması olarak tanımlanıyor.

Erkek çocuklarda ergenliğin ilk bulgusu ortalama 11, 5-12 yaş civarında görülen testis hacminde artış olup, bunu genital ve koltuk altı kıllanması izliyor.

Son yıllarda ergenliğin daha erken başladığı yönünde çeşitli görüşler bulunuyor. Ülkemizde yapılmış çalışmalarda ilk adet yaşının ortalama 12, 5 olarak bulunduğunu belirtiliyor. Erkek çocuklarda ise gerek Türkiye’de gerekse Batı ülkelerinde yapılan güncel çalışmalarda ergenlik başlama yaşında değişiklik olmadığı görülüyor.

Erken ergenlik için sınırın kızlarda 8, erkeklerde de 9 yaş olarak alınması klinik deneyim ve tanımlayıcı çalışmalara dayanıyor. Eğer erken ergenlik beyindeki hipofiz-hipotalamus bölgesinden kaynaklanan hormonlar ile ilgiliyse merkezi (santral), cinsiyet hormonları salgılayan organlarla (yumurtalıklar, böbrek üstü bezleri vs.) ilişkili ise çevresel (periferal) veya yalancı erken ergenlik olarak tanımlanıyor.

Erken ergenlikte; çocuklar takvim yaşına göre henüz çocuk sınıflaması içerisinde olmalarına rağmen, bedensel olarak genç bir yetişkin gibi görünüyor. Bu da toplum içerisinde çocuktan farklı bir davranış beklentisine neden oluyor. Zamanından önce ergenliği yaşamak duygusal, sosyal anlamda karışıklığa ve çocuğun sosyal olarak dışlanmasına yol açabiliyor.

Erken Ergenliğin Nedenleri Nelerdir?

Erken ergenlik genetik, coğrafi etkenler, beslenme biçimi, obezite ve çevresel etkenlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Bununla beraber hipotalamus bölgesinin hamartom, gliom gibi iyi huylu tümorleri ile hidrosefali, nörofibromatozis gibi merkezi sinir sistemi hastalıkları da nadir de olsa erken ergenliğin nedenleri arasında yer alabiliyor.

Ergenliğin başlama yaşı ne kadar erkense, altta yatan bir hastalık bulunma olasılığı da o kadar fazla oluyor.

Erken Ergenlik Belirtileri

Ergenlik dönemi hem psikolojik hem de fiziksel açıdan oldukça önemli bir dönemdir. Geç ergenlik belirtileri kız ve erkek çocukların 12 ila 13 yaşın üzerinde olduğu zaman bu durum geç ergenlik olarak görülmektedir.

Erken ergenlik belirtileri ise kız çocuklarında genellikle 8, erkek çocuklarında ise 9 yaşlarından önce görülebilmektedir. Erken ergenlik belirtileri genellikle obeziteye bağlı görülebilmektedir. Kız çocuklarında göğüs büyümesi, tüylenme ve regli dönemlerinin 8 yaşın altında görülmesidir.

Erkeklerde ise testislerin büyümesiyle ergenlik dönemine giriş başlamaktadır ve durumunda uzman bir hekim tarafından mutlaka araştırılması gerekmektedir.

Erken ergenlikle birlikte çocukların kemik ve kilo gelişiminde oldukça hızlı bir artış gözlemlenmektedir. Bu durumda çocuklar kendi yaşıtlarına göre daha hızlı boy atma ya da kilo gibi durumlarla karşı karşıya kaldıkları için psikolojik açıdan kendini rahatsız hissetmelerine neden olabilir.

Erken Ergenlik Tanısı Nasıl Konur?

Erken ergenliğin tanısında en önemli adım, ailelerin durumu fark ederek hekime başvurmasıyla başlıyor. Devamında hekim, alacağı tıbbi ve ailesel öykü ile yapacağı ayrıntılı fizik muayene ile tanı koyabiliyor.

Tanının kesinleştirilerek, erken ergenliğin türünün belirlenmesi ve uygun tedavinin verilebilmesi için bir takım testler istenebiliyor. Erken ergenlik bulguları başlayan vakalarda kemik yaşı ve hormon düzeylerinin farklı anlardaki ölçümü hormonal değerlendirmenin temelini oluşturuyor.

Bu durumun düşünüldüğü çocuklarda başlangıç kemik yaşının değerlendirilip, izlemde kemik yaşındaki hızlı ilerleme dönemlerinin dikkate alınması gerekiyor.

Rahim ve yumurtalıkların ultrasonografik muayenesi kızlardaki erken ergenlik tanısı için büyük önem taşıyor. Yumurtalık ve rahim boyutlarının incelenmesi ve yumurtalık iç yapısı ile gelişim düzeylerinin değerlendirilmesi gerekiyor.

Kimi hastalarda altta yatan başka bir hastalıktan şüphelenilmesi halinde beynin MR incelemeleri de istenebilecek tetkikler arasında yer alıyor.

Erken Ergenliğin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Erken ergenliğin tedavi edilmesindeki en önemli amaçlardan biri de hızlı kemik büyümesi birlikte aşırı uzun boy veya kısa boy gibi sorunların ortadan kaldırılması ve böylece çocuğun yaşı için öngörülen boy hedefine ulaşması sağlanmaktır.  Ayrıca psikolojik ve davranış açısından çocuğun kimliğine uygun bir yaşa gelene kadar ergenlik süresinin ertelenmesi de söz konusu olabilir.

Erken ergenlik tedavisine eğer varsa tümör, kist, hidrosefali vb. altta yatan hastalıkların tedavi edilmesiyle başlanıyor. Tedavi hekimin de uygun görmesi sonucunda aylık veya üç aylık gibi periyotlarla düzenleniyor.

Enjeksiyonlar şeklinde aydan aya veya üç ayda bir gonadotropin salgılatıcı hormon analoğu adı verilen ilaçlar uygulanabiliyor. Bu tedavi sayesinde hormonların yükselişi geçici bir süreliğine durduruluyor. Tedavinin gidişatına göre bu değerler her üç ayda bir hekim tarafından kontrol ediliyor ve çocuğun kemik yaşı ile kemik ölçümleri yeniden değerlendiriliyor.

Yalancı erken ergenlikte ise şayet yumurtalık ve böbrek üstü bezi tümörü gibi hastalıkların bu duruma neden olduğu saptanırsa çoğu zaman cerrahi tedavi uygulanıyor. Özellikle kızlarda yaşanan yalancı ergenlik, yumurtalıklardaki büyük, fonksiyonel folliküler kistlerle kendini belli ediyor.

Kızlarda meydana gelen yumurtalık kistlerine cerrahi müdahalede bulunulmadan önce, bir süre bekleyip takip etmek gerekiyor. Bu kistler kendiliğinden gelişebildiği gibi, aynı şekilde kendiliğinden gerileyebiliyor. Bunların dışında yalancı erken ergenlikte de ilaç tedavisi seçenekleri bulunuyor.

Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır. Güncellenme Tarihi: 18 Nisan 2022 Pazartesi Yayımlanma Tarihi: 4 Şubat 2019 Pazartesi

Benzer İlgi Alanları

DAHA FAZLA GÖRÜNTÜLE

Tıbbi Birimler

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

YUKARI
İçindekiler