Daha iyi bir deneyim için konum izni vermelisiniz.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
Endokrinoloji, vücutta hormon üretimini gerçekleştiren bezleri ya da metabolizma süreçlerini etkileyen hastalıkların teşhis ve tedavisine odaklanan tıp dalıdır. Odaklanılan konu gereği endokrinologlar, hasta şikayetlerini dinleyerek tedaviye yönelik en doğru planı oluşturmayı amaçlar. Bu kapsamda gerçekleştirilen muayene süreçlerinde palpasyon gibi temel yöntemlerin yanı sıra çeşitli laboratuvar ve görüntüleme testlerinden faydalanılır.
İçindekiler

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Nelerdir?

Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, vücutta çeşitli hormonları üretmekle görevli bezlerin çalışmasını olumsuz etkileyen çeşitli durumları tanımlamak için kullanılan genel ifadedir. Söz konusu tanımlama aynı zamanda metabolizma süreçlerini bozan fiziksel rahatsızlıkları kapsar. Bu gruba dahil olan hastalıklar, hormonların normal seviyede üretimini, salgılanmasını, taşınmasını etkileyen bir dizi faktör nedeniyle meydana gelir.

Yaygın gözlemlenen endokrinoloji ve metabolizma hastalıklarının kaynağını oluşturan organları şu şekilde sıralayabilmek mümkündür:

Hipofiz Bezi: Hipofiz, beyin tabanında yer alır. Hipotalamus tarafından kontrol edilen bez, ön ve arka lob olmak üzere iki kısımdan oluşur. Ön lob, tiroid uyarıcı (TSH), adrenokortikotropik (ACTH), büyüme (GH), luteinizan ve folikül uyarıcı hormonların üretiminden sorumludur.

Arka lob ise antidiüretik, oksitosin gibi hormonların üretimini kontrol eder. Hipofiz bezinden salgılanan hormonlar; büyüme, metabolizma, cinsiyet fonksiyonları, süt üretimi, sıvı dengesi gibi birçok önemli fizyolojik sürecin devamlılığını sağlar.

Tiroid Bezi: Boynun alt kısmında, gırtlağın hemen önünde yer alan ve şekli kelebeği andıran beze, tiroid adı verilir. Bezin başlıca görevi, pek çok fizyolojik süreçte düzenleyici rolü üstlenen hormonları salgılamaktır.

Triiodotironin (T3) ve tiroksin (T4) isimli hormonlar, metabolizmayı hücresel düzeyde kontrol ederek enerji tüketim seviyesini belirler. Tiroid hormonları ayrıca sinir sistemi gelişimi ile kemik ve kas sağlığının ideal düzeyde gerçekleşmesini mümkün kılar.

Paratiroid Bezleri: Boyun bölgesinde, tiroidin hemen arkasında bulunan ve mercimek büyüklüğündeki 4 organcık, endokironolojide paratiroid bezleri olarak isimlendirilir. Söz konusu bezlerin ürettiği parathormon (PTH), vücutta kalsiyum ve fosfor dengesini sağlamaktan sorumludur.

Hormon, iskelet sisteminin sağlıklı gelişimini desteklerken kalsiyum ve fosfor seviyelerini kontrol altında tutarak böbrek taşı, kas spazmı gibi sorunların önüne geçer.

Pankreas: Midenin arkasında, karın boşluğunun sol üst kısmında yer alan pankreas, endokrin sistemde önemli role sahiptir. Zira bu organ, kan şekerini düzenlemekten sorumlu insülin ve glukagon hormonlarını kontrol eder.

İnsülin kan şekerinin düşmesini mümkün kılarken glukagon tam tersi etki yaratır. Hormonların kontrolü, organın endokrin pankreas isimli kısmında gerçekleşir. Diğer kısım, yani egzokrin pankreas ise sindirim enzimlerinin üretimini ve salgılanmasını sağlar. 

Böbrek Üstü Bezleri: Diğer ortak isimleri adrenal olan bezler, toplamda iki adettir. Böbrek üstü bezlerinin her biri, korteks (dış kısım) ve medulla (iç kısım) adı verilen iki kısımdan oluşur. Adrenal kortekste üretilen hormonlar; mineralokortikoidler, glukokortikoidler ve androjenlerdir.

Adrenal medulla ise adrenalin, katekolaminler, norepinefrin başta olmak üzere bir dizi hormonun üretimi görevini üstlenir. Börek üstü bezleri, bu hormonlar vasıtasıyla stres yanıtı, sıvı dengesi, kan basıncı, elektrolit dengesi, bağışıklık fonksiyonu ve cinsel gelişim gibi süreçlerin düzenlenmesinde rol oynar.

Üreme Organları: Endokrinoloji ve metabolizma hastalıklarının gelişebildiği organlar arasında üreme organları da bulunur. Kadın ve erkek üreme organları, farklı görevlere sahip çeşitli hormonların üretiminden sorumludur. Örneğin, testislerde üretilen testosteron; erkeklerde cinsel gelişimi, sperm üretimini, ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişimini düzenler.

Kadınlarda ise yumurtalıklarda östrojenler ve progesteron üretimi gerçekleşir. Her iki hormon türü de başta gebelik olmak üzere tıpkı testosteron gibi birçok fizyolojik işlevin sağlıklı biçimde devam etmesine katkıda bulunur.

Endokrinoloji Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

“Endokrinoloji neye bakar?” sorusu kapsamında sıralanabilecek hastalıklar şunlardır:

Diyabet

Diyabet, insülin hormonunun yetersiz üretilmesi veya vücut tarafından etkili şekilde kullanılamaması durumudur. Diyabetin, Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki farklı alt türü bulunur. Aşırı susama, sık idrara çıkma, bulanık görme, kilo kaybı gibi semptomlara neden olabilen diyabet, tedavi edilmediği takdirde kalp ve böbrek hastalıkları, sinir hasarı, cilt enfeksiyonları vb. sağlık sorunlarına yol açabilir.

Tiroid Hastalıkları

Endokrinoloji doktorları tarafından tanısı ve tedavisi yapılan bir diğer sağlık sorunu ise tiroid hastalıklarıdır. Bu gruba dahil olan hastalıklar, tiroid bezinin aşırı veya yetersiz çalışması halinde gerçekleşir. Bazen bezin kendi yapısında anormal doku kitlelerinin oluşumu da çeşitli hastalıklara sebep olabilir. Yaygın gözlemlenen tiroid hastalıkları; hipotiroidizm, hipertiroidizm, nodül, Hashimoto tiroidi ve tiroid kanseridir.

Obezite

Obezite, kişinin kilosunun yaşına ve boyuna göre normalden fazla olması durumudur. Vücutta aşırı yağ birikimi olarak da tanımlanabilecek sağlık sorununa yol açan etkenlerin başında hormonal dengesizlikler gelir. Dolayısıyla bu hastalığın teşhis ve tedavisinde endokrinologlar da sorumluluk alır. 

Obezite, uzun vadeli birçok sağlık sorununa yol açabilir veya birlikte gelişim gösterebilir. Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, solunum problemleri ve kanser bunlardan bazılarıdır.

Adrenal Hastalıkları

Böbrek üstü bezlerin işlevlerindeki bozukluklar, adrenal hastalıkları adı verilen bir dizi sağlık sorununun ortaya çıkmasına yol açabilir. Tanı ve tedavi süreçleri endokrinologlar tarafından yürütülen bu tür sağlık sorunlarından ilki, yetersiz hormon üretiminde ortaya çıkan Addison hastalığıdır. 

Aşırı kortizol üretimi ise cushing sendromu adı verilen duruma neden olabilir. Diğer yaygın adrenal hastalıklar ise konjenital adrenal hiperplazi, feokromasitoma ve hiperaldosteronizmdir.

Gonadal Hastalıklar

Gonadal hastalıklar da endokrinoloji bölümü tarafından teşhis ve tedavisi gerçekleştirilen sağlık sorunları arasındadır. Bu gruptaki hastalıklar, gonadlarda (cinsiyet bezleri) üretilen ve salgılanan hormonlardaki düzensizlik sonucunda gelişir. 

Kadınlarda sık gözlemlenebilen polikistik over sendromu, gonadal hastalıklara verilebilecek en ideal örnektir. Erkeklerde ise testosteron seviyelerinin düşüklüğü hipogonadizm, fazla olması hipergonadizm sorununa yol açabilir.

Paratiroid Hastalıkları

Paratiroid bezlerinin yetersiz veya aşırı hormon salgılaması, çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Örneğin, bezlerden aşırı hormon salgılanması halinde kişide hiperparatiroidizm gelişebilir. Bunun tam tersi ise hipoparatiroidizm isimli sağlık sorununa yol açar. 

Paratiroid adenomu, bezlerde iyi huylu tümör gelişimidir ve genelde hiperparatiroidizm ile ilişkilendirilir. Nadiren de olsa paratiroid bezlerinde kötü huylu kanser hücreleri ortaya çıkabilir.

Hipofiz Hastalıkları

Endokrinoloji hastalıkları sıralanırken hipofiz bezi kaynaklı sağlık sorunları unutulmamalıdır. Birçok önemli hormonun üretiminden sorumlu hipofiz bezinin işlevini ideal biçimde gerçekleştirememesi veya ön lobunda hasar oluşması hipopitüitarizm gelişimini tetikler. 

Aşırı büyüme hormonu salgılanması, akromegali ve gigantizm ile sonuçlanabilir. Hipofizde üretilen hormonların aniden azalması hipopitüitar kriz, gelişimi esnasında bezi çevreleyen kese içinde sıvı dolu kütlelerin oluşması Rathke kese kisti ihtimalini ortaya çıkartır.

Endokrinoloji Muayenesi Nasıl Yapılır?

Endokrinoloji muayenesi, bir endokrinolog tarafından hormon dengesizliğinin kaynağını bulmak ve tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilen tıbbi süreçtir. Size en yakın Acıbadem Hastanesi’ndeki endokrinoloji bölümünden randevu alarak yararlanabileceğiniz muayene sırasında hastanın şikayetleri dikkate alınarak şu işlemler yapılır:

Anamnez Alımı

Endokrinoloji muayenesi kapsamında atılan ilk adım, kişinin tıbbi geçmişi hakkında mümkün olduğunca detaylı bilgi edinilmesidir. Endokrinolog, bu aşamayı kişiye çeşitli sorular yönelterek gerçekleştirir. Sorular sayesinde geçmişteki sağlık sorunları, ailede endokrin hastalıkların olup olmadığı, ilaç kullanımı, cerrahi öykü ve yaşam tarzı alışkanlıkları gibi konularda hastadan bilgi alınabilir.

Fizik Muayene

İkinci adım olan fiziksel muayene, hastanın genel sağlık durumunu ve endokrin sistemle ilgili belirtileri değerlendirmeyi içerir. Bu kapsamda boy, kilo, kan basıncı ölçümleri gibi temel antropometrik ölçümler gerçekleştirilir. Ayrıca ciltteki değişiklikler, vücuttaki kilo dağılımı vb. bazı detaylara odaklanılarak kişinin sağlık sorunu belirlenmeye çalışılır.

Laboratuvar ve Görüntüleme Testi

Tanı koyma aşamasında kesin sonuca ulaşılabilmesi amacıyla fizik muayenenin ardından çeşitli laboratuvar ve görüntüleme testleri yapılır. Sürecin bu aşaması tiroid ultrasonu, manyetik rezonans görüntüleme (MRG), bilgisayarlı tomografi (BT) gibi çalışmaları kapsayabilir. Hormon seviyelerinin ve kan şekerinin ölçülmesi ile tiroid fonksiyon testleri, muayene sürecinin üçüncü adımında başvurulabilen diğer yöntemlerdir.

Hastanın Semptomlarına ve Bulgulara Göre Ek İncelemeler

Endokrinoloji muayenesi esnasında hastanın semptomlarına, görüntüleme çalışmaları ve testlerde elde edilen bulgulara göre ek incelemeye ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, kilo artışı ve yorgunluk şikayetleri olan bir hastada tiroid hormonlarının ölçülmesi bir kanıya ulaşmak için yeterli gelmeyebilir. 

Tanı ve Tedavi Planı

Muayene sürecinde elde edilen sonuçlara bakılarak hastanın tanısı belirlenir. Tanı konmasının ardından ise hızlıca tedavi planı oluşturulur. Endokrinolojik hastalıklarda tedavi süreci; hormon düzenleyici ilaçlarla yapılır. Doktor ayrıca hastasına diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir. Hastalığın türüne göre hormon replasmanı, cerrahi müdahale gibi daha kapsamlı yöntemlere de başvurulabilir.

Endokrinolojide Muayene Süreci Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Endokrinoloji muayenesi, hastanın çeşitli şikayetlerle başvuru yapması sonucunda gerçekleştirilir. Kişinin gösterdiği semptomlar ve doktorun ilk görüşüne bağlı olarak bu süreçte farklı adımlar atılabilir. Örneğin:

  • Muayene; kişinin hastalık geçmişi, semptomları, ailesinin endokrinolojik öyküsü ve kullandığı ilaçlar gibi bilgilerin alınmasıyla başlar. Özellikle şikayetlerin süresi, şiddeti ve değişimleri hakkında detaylı bilgi toplanır.
  • Muayene esnasında boy, kilo, tansiyon ve nabız gibi temel ölçümlerin yanı sıra cilt durumu, gözlerin görünümü, boyun yapısı, karın muayenesi gibi özel incelemeler yapılır.
  • Muayene sürecindeki en önemli adımlardan biri tiroid bezinin kontrolüdür. Tiroid bezinin boyutunu, şeklini ve kıvamını değerlendirmeye yönelik işlem palpasyon (elle muayene) yöntemi ile yapılır.
  • Hipertiroidizm gibi durumlarda gözlerde belirgin değişiklikler meydana gelebilir. Dolayısıyla bu tür vakalarda, göz muayenesi gerekebilir.
  • Hipofiz bezinin işlevlerini değerlendirmek amacıyla bazı durumlarda nörolojik muayeneye ihtiyaç duyulabilir.
  • Gonadal hormonlarla ilgili şikayetlerde veya polikistik over sendromu gibi durumlar şüpheleniyorsa genital muayene yapılabilir.
Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır. Güncellenme Tarihi: 17 Nisan 2024 Çarşamba Yayımlanma Tarihi: 23 Ocak 2019 Çarşamba

Benzer İlgi Alanları

DAHA FAZLA GÖRÜNTÜLE

Hastaneler

Sıralama Türü:

Doktorlar

Endokrinoloji biriminde görevli doktor listemiz aşağıda yer almaktadır:

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

YUKARI
İçindekiler