Pika Sendromu Nedir?
Kil, toprak, kireç ya da cam yemek… Çocuğunuz bu maddeleri mi yiyor? Halk arasında “Vücutta bir besin eksikliği var” ya da “Psikolojik sorunları var” gibi gerekçelerle yorumlanıyor. Ancak durum, bu gibi nedenlerden kaynaklanmayabilir.
Pika sendromu (yabancı madde yeme alışkanlığı) olarak adlandırılan bu rahatsızlık, kimi zaman gerçekten vücuttaki bir vitamin eksikliğinden kimi zaman da psikolojik sorunlardan kaynaklanıyor. Ancak nörolojik şikayetler de pika sendromunun sebepleri arasında yer alıyor.
Pika Sendromu Belirtileri
- Karın ağrısı pika sendromunun en yaygın ve sık görülen belirtileri arasında yer alır.
- Çocuğun yediği şeylerden dolayı dışkısında kan görülebilir.
- Kabızlık ve ishal. Kabızlık ve ishale tıkanıklık ya da hasar görme gibi bağırsak sorunları eklenebilir.
- Yenilen maddelerin yol açtığı sık görülen enfeksiyonlar da pika sendromu belirtileri arasında bulunur.
Pika, bir aydan uzun süre boyunca gıda olmayan maddeleri yeme alışkanlığıdır. Uygunsuz yenilen bu maddeler kişinin gelişimsel seviyesi ile uyumsuzdur. Pika tanısı için yenilen uygunsuz maddelerin kültürel olarak da desteklenmiyor olması gerekiyor. Örneğin Afrika ve Amerika kıtasındaki bazı topluluklarda hamile kadınlara sabah bulantılarını azaltmak için çamaşır kolası yedirme alışkanlığı vardır. Aileler davranışsal olarak bu alışkanlıklarını çocuklarına iletebiliyor ve çocuk ailesini model alabiliyor. Böyle bir durumda bu alışkanlık, pika olarak adlandırılmıyor.
Pika Sendromu Neden Olur?
Pika hastalığının tanısının koyulabilmesi için çocuğun minimum 2 yaşında olması gerekiyor. Zira ufak çocuklarda ağza uygunsuz maddeleri atma ve yemeye çalışma davranışı görülebiliyor. Anne-babanın ayrılması, çocuk istismarı, anne-baba çocuk arasındaki iletişim bozuklukları, ailenin ihmali gibi durumlarda çocuklarda pika görülebiliyor.
Pika sendromunun kesin nedeni bilinmiyor; ama çoğunlukla psiko-sosyal gelişim bozuklukları nedeniyle bazen de bazı besin eksikliklerinden dolayı pika görülüyor. Besinsel eksikliklerden demir, kalsiyum, çinko, B1 vitamini, B6 vitamini gibi eksikler de pika sendromu görülebildiği bildirilmişse de nedeni açıklanamamış. Örneğin toprak yiyen kişilerde görülen demir eksikliği anemisinde hastanın demir eksikliğinden dolayı mı toprak yediği ya da yediği toprak nedeniyle mi demir eksikliği oluştuğu açık değil. Aynı zamanda dopaminerjik sistemde bozulmanın pika-demir eksikliği arasındaki ilişkiyi oluşturduğu da kesin değil.
Pika Sendromu Tedavisi
Pika sendromu olan çocuğun takibi alttan yatan nedene göre değişiyor. Öncelikle çocuğun tam bir sistemik muayenesi için doktora götürülmesi gerekiyor. Besin eksikliklerinin araştırılması, çocuğun psiko-sosyal ve nörolojik gelişiminin değerlendirilmesi şart. Bu aşamada gerek duyulması halinde, çocuk nörolojisine ve çocuk psikiyatrisine yönlendirilebilir. Çocuk istismarı gibi ağır depresyona veya agresyona yol açabilecek durumlar konusunda da aile ve doktor bilinçli olmalıdır.
Pika Sendromu Hangi Büyük Sorunlara Yol Açabilir?
Pika sendromu ihmal edilmesi halinde aşağıdaki önemli sorunlar yaşanabilir:
- Gelişme geriliği,
- Bağırsaklarda yenilen sert maddelere bağlı ciddi hasarlar,
- Vücutta kurşun birikmesi.
